Category Archives: Corporate Commercial

Ажилтны цалин хөлс



Posted by ,

Хөдөлмөрийн тухай хуулийн дагуу ажилтны цалин хөлс нь үндсэн цалин, нэмэгдэл, нэмэгдэл хөлс, ээлжийн амралтын цалин, шагнал урамшууллаас бүрдэнэ. 

Ажил олгогч ажилтны мэдлэг, ур чадвар, ажлын туршлага, мэргэшлийн түвшин, хөдөлмөрийн нөхцөл, үүрэг хариуцлага, ажлын гүйцэтгэлийг харгалзан нэмэгдүүлэн олгож байгаа хөлсийг нэмэгдэл гэнэ. Мөн нэмэгдэлд хууль тогтоомж, хамтын гэрээ эсвэл хөдөлмөрийн дотоод журмаар тогтоон олгож байгаа ижил төстэй нэмэгдлүүд орж болно.

Нэмэгдэл хөлс гэдэгт илүү цагийн цалин, тухайн хүний ажлын үүрэг, ажлын байрнаас гадуур ажил гүйцэтгэх (нэг зэрэг эсвэл одоогийн ажилтай хослуулан), өөр ажилтныг орлуулах хөлс, хууль, хамтын гэрээ эсвэл дотоод журамд (ажлын дүрэм) заасан ижил төстэй бусад нэмэлт цалин орно. Гэрээт ажилчдын тухайд ажлын үр дүнгийн үндсэн дээр нэмэгдэл хөлс авч болно.

Ажил олгогчооос тухайн ажилтны ажлын үр дүн буюу компанид оруулсан хувь нэмэр, хүчин чармайлтыг үнэлэн олгож буй урамшуулал, тодорхой онцгой ажлыг хийж гүйцэтгэхэд олгох нэг удаагийн мөнгөн урамшуулал, хууль, гэрээ хэлэлцээр эсвэл дотоод журамд заасан бусад мөнгөн урамшуулал зэргийг шагнал урамшуулал гэнэ. Цалин хөлсөд дараах зүйлийг багтаадаггүй. Үүнд:

      - жирэмсний болон амаржсаны чөлөө авах, хөдөлмөрийн чадвараа алдах, ажилгүйдлийн болон өндөр насны тэтгэвэрт гарах үеийн г.м бүх төрлийн хууль тогтоомжид заасан тэтгэмжүүд;

      - нөхөн олговор; мөн

      - тээврийн хэрэгсэл, шатахуун, байр, хоолны хөнгөлөлт зэрэг орлого орно.

Дээрх цалингийн бүтэц нь хөдөлмөрийн гэрээгээр ажиллаж байгаа гадаадын ажилтанд мөн хамаарна.

Итгэмжлэл, түүнд тавигдах хууль зүйн шаардлага



Posted by ,

Иргэн, хуулийн этгээд өөрийн нэрийн өмнөөс хууль ёсны тодорхой үйл ажиллагаа гүйцэтгүүлэх бүрэн эрхийг хуулийн дагуу буюу итгэмжлэлийн үндсэн дээр өөр бусад этгээд /төлөөлөгч/-д олгож болно. Төлөөлөгч нь итгэмжлэлээр эрх олгосон үйл ажиллагааг төлөөлүүлэгчийн нэрийн өмнөөс гүйцэтгэх үүрэгтэй бөгөөд түүнээс үүсэх эрх, үүрэг нь зөвхөн төлөөлүүлэгчид бий болдог.

Итгэмжлэлээр төлөөлөхөд төлөөлөгч нь иргэний эрх зүйн бүрэн, бүрэн бус, хязгаарлагдмал чадамжтай иргэн болон хуулийн этгээд байж болно.

Бичгээр олгосон итгэмжлэл нь дараах шаардлагыг хангасан байх бөгөөд шаардлага хангаагүй итгэмжлэл хүчин төгөлдөр бус байна. Үүнд:

– итгэмжлэлд төлөөлүүлэгч гарын үсэг зурсан байх, хуулийн этгээдийн итгэмжлэлд эрх баригч гарын үсэг зурж, тамга, тэмдэг дарсан байх;

– хуулийн этгээдийн эд хөрөнгийг хүлээн авах, бусдад шилжүүлэх, захиран зарцуулах эрх олгосон итгэмжлэлд эрх баригчаас гадна нягтлан бодогч гарын үсэг зурсан байх;

– олгосон он, сар, өдрийг заах;

– хуульд заасан бол нотариатаар гэрчлүүлэх;

– итгэмжлэлийг тодорхой хугацаагаар олгох бол хугацааг заах. Итгэмжлэл нь хугацаатай ба хугацаагүй байна. Хугацаа заасан итгэмжлэлийн хувьд итгэмжлэлийн хугацаа 3 жилээс илүүгүй байх ба хэрэв хугацаа заагаагүй бол олгосон өдрөөс эхлэн нэг жилийн хугацаанд хүчин төгөлдөр байна.

Монгол Улс дах таримал ургамлын шинэ сортын хамгаалалт



Posted by

Монгол Улс НҮБ-ын Хүнс хөдөө аж ахуйн байгууллага, Шинэ сортын ургамал хамгааллын Олон Улсын холбооноос гаргасан техникийн зөвлөмжид тулгуурлан Таримал ургамлын үр, сортын тухай хуулийн төслийг боловсруулж, Улсын Их Хурал 2021 оны 10 дугаар сарын 29-ны өдөр хуулийн төслийг хэлэлцэн баталсан.  Уг хуулиар үр тарианы салбарын хөгжлийг дэмжих, үрийн салбарт судалгаа шинжилгээ, инновацыг нэвтрүүлэх, үрийг шударга худалдаалах, хамгаалах, ургамлын генетик нөөцийг тогтвортой ашиглах, ургамлын шинэ сортыг бий болгох, бүтээгчийн эрхийг хамгаалах, хүнсний аюулгүй байдлыг хангахтай холбоотой асуудлыг зохицуулсан.

Шинэ ургамлын сортыг бүртгэх, бүтээгчийн эрхийг хамгаалах асуудал нь энэ хуулиар зохицуулагдсан бөгөөд сонирхогч этгээд сортын үндэсний санд бүртгэлтэй, хамгаалагдсан сорт ашиглан үр үйлдвэрлэх, худалдах, экспортлох, импортлох үйл ажиллагаа явуулах тохиолдолд сорт бүтээгчийн зөвшөөрлийг авдаг болсон юм. Сорт бүтээгчийн эрхийн хүчинтэй хугацаа 20 жил байх ба мод, мөлхөө ургамлын хувьд 25 жил байна.

Хүнс хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яам Монгол Улсад шинэ сортын ургамлыг бүртгэж, шинэ сорт бүтээгчийн эрхийг хамгаална. Шинэ сортын бүтээгчийн эрх олгох эсэх асуудлыг шийдвэрлэхдээ тариалангийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага тухайн сортыг шинэ, ялгаатай, жигдэрсэн, тогтворжсон болохыг тогтоох ба үүний тулд шаардлагатай хээрийн туршилт, лабораторийн шинжилгээг хийнэ. Эдгээр 4 шаардлагыг дор дурдсанаар ойлгоно.

Шинэ – сортын үржүүлгийн болон ургацын материалыг сортын бүтээгч өөрөө, эсхүл түүний зөвшөөрлөөр хүсэлт гаргасан өдрөөс өмнө дараах хугацаанд худалдаагүй, түгээгээгүй сортыг шинэ гэж үзнэ.

  • Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт нэг жилээс өмнө
  • Бусад улсын нутаг дэвсгэрт дөрвөн жилээс өмнө, мод бутлаг ургамлын хувьд зургаан жилээс өмнө.

Ялгаатай – шинээр гаргасан сорт нь хүсэлт гаргах үед нийтэд танигдсан бусад сортоос илэрхий ялгаатай бол тухайн сортыг ялгаатай гэж үзнэ.

Жигдэрсэн – хэрэв үржүүлгийн онцлогоос хамааран гарч болох өөрчлөлтийн үед сортын үндсэн шинж хангалттай жигд хадгалагдаж байвал жигдэрсэн сорт гэж үзнэ.

Тогтворжсон – давтан үржүүлгийн дараа эсвэл тодорхой мөчлөгтэй үржүүлгийн төгсгөлд сортын үндсэн шинж тэмдэг өөрчлөгдөхгүй байвал сортыг тогтворжсон сорт гэж үзнэ.

Иймд эхлээд бүртгүүлэх гэж буй ургамлын сортыг Монгол оронд шинэ гэж үзэх боломжтой эсэхийг тодруулах шаардлагатай. Үүний тулд тухайн сорт Монголд өмнө нь зарагдаж байсан эсэх, тарьж байсан эсэхийг тодорхойлох нь чухал ач холбогдолтой юм.

Компани шинээр байгуулахад эцсийн өмчлөгчийг бүртгүүлэх шаардлага



Posted by , , ,

Энэ удаагийн блогоор манай хуулийн фирм шинээр бүртгүүлэх хуулийн этгээд эцсийн өмчлөгчийн мэдээллийг бүртгүүлэх үүрэгтэй байдаг эсэх талаар асуудлын талаар бичих болно.

Монгол Улс 2019 онд Татварын ерөнхий хуулийг шинэчлэн найруулсан бөгөөд хуулийн 18 дугаар зүйлд Монгол Улсын татварын байгууллага нь татварын хэлэлцээр байгуулсан бусад улстай татвар төлөгчийн талаарх мэдээллийг харилцан солилцох асуудлыг зохицуулсан. Тэрхүү харилцан солилцох мэдээллүүдийн нэг нь хуулийн этгээдийн эцсийн өмчлөгчийн мэдээлэл юм.

Иймд Монгол Улс нь татварын хэлэлцээр байгуулсан бусад улсуудтай харилцан мэдээлэл солилцох боломжийг бүрдүүлэх, Хуулийн этгээдийн бүртгэлийн газар болон Татварын байгууллага хоорондын хамтын ажиллагааг сайжруулах зорилгоор хуулийн этгээдийн эцсийн өмчлөгчийн талаарх мэдээллийг бүртгэх, нэгдсэн мэдээллийн сантай болох бодлогыг хэрэгжүүлсэн юм.

Үүнтэй холбогдуулж Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулснаар Монгол Улсад бүртгэлтэй бүх хуулийн этгээдүүд өөрсдийн эцсийн өмчлөгчийн талаарх мэдээллийг Монгол Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын Хуулийн этгээдийн бүртгэлийн газарт бүртгүүлэх үүрэгтэй болсон. Түүнчлэн шинээр байгуулагдаж буй хуулийн этгээдүүд өөрсдийн эцсийн өмчлөгчийг бүртгүүлэх шаардлагыг хангасны үндсэн дээр компанийг бүртгүүлэх эрхтэй болно.

Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай хууль болон Мөнгө угаах болон терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх тухай хуульд зааснаар хуулийн этгээдийн эцсийн өмчлөгч гэж тухайн хуулийн этгээдийн хөрөнгийн дийлэнх хэсгийг дангаар эсхүл бусадтай хамтран өмчилж байгаа, эсхүл тухайн хуулийн этгээдийн үйл ажиллагааг удирдан чиглүүлж, эсхүл өөрийн үйлдлийг бусдаар төлөөлүүлэн хийлгэж байгаа, эсхүл хуулийн этгээдийг болон уг хуулийн этгээдээс хийх аливаа хэлцэл, түүнийг хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааг удирдах замаар тухайн хуулийн этгээдийг өмчилж үр шим, ашиг орлогыг хүртэж байгаа хүнийг хэлнэ.

Дээрхээс дүгнэвэл шинээр байгуулагдаж буй компани нь улсын бүртгэлд бүртгүүлэхдээ  эцсийн өмчлөгчийн мэдээллийг Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн газарт УБ-12 маягт бөглөн бүртгүүлэх үүрэгтэй байдаг байна.

Гадаадын компанийн салбарыг Монгол Улсад байгуулах



Posted by , , ,

Өнгөрсөн долоо хоногуудад манай хуулийн фирмийн монгол хуульчид гадаадын компанийн салбарыг Монгол Улсад хэрхэн байгуулах талаарх асуултуудад түлхүү анхаарч ажиллав.

Гадаадын компанийн салбар гэдэг нь тухайн компанийн оршин байгаа газраас өөр газар буюу Монгол Улсад байрладаг гадаадын компанийн нэгж хэсэг юм. Үүнээс харвал салбар нь гадаадын компанийн үндсэн чиг үүргийг бүхэлд нь буюу зарим хэсгийг гүйцэтгэх, толгой компаниас хараат байгууллага гэж үздэг. Компанийн салбар нь хуулийн этгээдийн эрх эдлэхгүй бөгөөд түүнийг байгуулсан гадаадын компанийн нэрийн өмнөөс үйл ажиллагаа явуулна. Мөн өөрийн салбарын үйл ажиллагаанаас үүдэлтэй үр дагаврыг гадаадын компани хариуцна.

Монгол Улсад гадаадын хуулийн этгээдийн салбарыг бүртгэлийн байгууллагад бүртгүүлнэ. Гүйцэтгэх захирал, үүсгэн байгуулагч, компанийн итгэмжлэлгүйгээр төлөөлөх эрх бүхий албан тушаалтан, итгэмжлэлээр эрх олгосон бусад этгээд нь улсын бүртгэлд өргөдөл гаргах бөгөөд дараах бичиг баримтыг хавсаргана. Үүнд:

  • Гадаадын хуулийн этгээдийн гэрчилгээ, дүрмийн хуулбар.
  • Салбар, төлөөлөгчийн газар үүсгэн байгуулах тухай хувьцаа эзэмшигчдийн шийдвэр.
  • Салбарын удирдлага томилох болон салбарын байрших хаяг, утасны дугаарыг тодорхойлсон хувьцаа эзэмшигчдийн шийдвэр.
  • Салбарын хаяг, утас, эрхлэх үйл ажиллагааг тусгасан байгууллагын журам.
  • Удирдлага нь гадаадын иргэн бол тухайн иргэний паспортын хуулбар.
  • Түрээсийн гэрээ, үл хөдлөх хөрөнгийн гэрчилгээ зэрэг салбарын хаягийн нотлох баримт.

Гадаад хэл дээр хийгдсэн бүх бичиг баримт баталгаат орчуулгаар орчуулагдсан байх ёстой бөгөөд гадаад улсад үйлдэгдсэн баримт бичгүүд апостиль гэрчилгээгээр баталгаажсан байна.

Монгол дахь дотоодын арбитрын ажиллагаа



Posted by

Манай Монгол хуульчид ихэвчлэн олон улсын хэмжээнд бизнес эрхлэгч үйлчлүүлэгчдэд хуулийн туслалцаа үзүүлдэг. Манай үйлчлүүлэгчдийн асуудаг асуултуудын нэг нь Монголд дотоодын арбитрын үйл ажиллагаа хэрхэн явагддаг тухай юм.

Дотоодын арбитрын ажиллагаа гэж олон улсын арбитрын ажиллагаанаас бусад арбитрын ажиллагааг олгоно. Талууд гэрээтэй холбоотой маргаанаа дотоодын арбитраар шийдвэрлүүлэхээр тохиролцсон ба энэ тухай гэрээндээ тусгасан байвал энэхүү гэрээтэй холбоотой аливаа маргааныг МҮХАҮТ-ын дэргэдэх Монголын олон улсын арбитраар Монгол Улсад эцэслэн шийдвэрлүүлнэ.

Талууд өөрөөр тохиролцоогүй бол нэхэмжлэгч нь нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэл болох үйл баримт, тайлбарыг бичгээр гаргаж, хариуцагч нь тэдгээртэй холбоотой тайлбараа нотлох баримтын хамт талуудын тохиролцсон эсхүл арбитрын бүрэлдэхүүнээс тогтоосон хугацаанд гаргаж өгнө. Талууд арбитрын хэрэг үүсгэсэн тухай мэдэгдлийг хүлээн авсан өдрөөс хойш 30 хоногийн дотор Монголын олон улсын арбитрчдын нэрсийн жагсаалтаас арбитрчаа томилох эрхтэй. Талууд тогтоосон хугацаанд томилоогүй тохиолдолд Арбитрын дарга арбитрчийг томилно. Үүний дараа арбитрын хэрэг хянан шийдвэрлэх журам тогтоох урьдчилсан хуралдааныг товлох бөгөөд хуралдаанаар дараах асуудлыг хэлэлцэнэ. Үүнд:

  • Талуудын хооронд арбитрын хэлэлцээр хийгдсэн эсэх,
  • Арбитрын харьяаллын маргаан мөн эсэх,
  • Арбитрын ажиллагаа, хуралдаан явуулах газар,
  • Маргаан шийдвэрлэхэд болон ажиллагаанд хэрэглэх эрх зүйн хэм хэмжээ,
  • Арбитрын ажиллагаа явуулах хэл,
  • Арбитрын үндсэн болон нэмэлт зардал,
  • Гэрч дуудах, шинжээч томилох, хэлмэрч, орчуулагч оролцуулах, нотлох баримт гаргуулах гэх зэрэг хүсэлтийг шийдвэрлэх,
  • Арбитрын хуралдааныг нээлттэй, хаалттай явуулах эсэх,
  • Арбитрын хэрэг хянан шийдвэрлэх хуралдааны тов зэрэг.

Арбитрын хэрэг хянан шийдвэрлэх хуралдааныг талуудын тохиролцсон журам, Арбитрын тухай хууль болон хэрэг хянан шийдвэрлэх дүрэмд заасны дагуу явуулж арбитрын бүрэлдэхүүн шийдвэрээ гаргана.

Гадаадын хуулийн этгээдийн төлөөлөгчийн газрыг  Монгол Улсад байгуулах тухай



Posted by

Манай Монголын хуульчид сүүлийн хэдэн сарын хугацаанд Гадаадын хуулийн этгээдийн төлөөлөгчийн газрыг Монголд байгуулах талаар хэд хэдэн асуултыг үйлчлүүлэгчээсээ хүлээн авлаа. Доорх жишээнд хуулийн этгээдийн төлөөлөгчийн газрын талаарх Монгол Улсын хууль тогтоомжийн ерөнхий зохицуулалт, шаардлагуудыг авч үзье.

Гадаадын компанийн төлөөлөгчийн газар нь хуулийн этгээдийн эрхгүй бөгөөд Монгол Улсад бие дааж үйл ажиллагаа явуулахгүй. Төлөөлөгчийн газар нь түүнийг байгуулсан компанийн нэрийн өмнөөс хууль ёсны ашиг сонирхлыг хамгаалах, хэлцэл хийх зэрэг төлөөллийн үйл ажиллагааг тусгайлан баталсан журмын дагуу явуулна. Төлөөлөгчийн газар нь өөрийн гэсэн дүрэмтэй байх боловч үйл ажиллагаанаас үүсэх үр дагаврыг толгой компани хариуцна. Төлөөлөгчийн газрын удирдлагыг компанийн төлөөлөн удирдах зөвлөл томилох бөгөөд тэдгээр нь компаниас олгосон итгэмжлэлийн үндсэн дээр үйл ажиллагаа явуулдаг.

Монгол Улсын хууль тогтоомжид заасны дагуу төлөөлөгчийн газрыг улсын бүртгэлд бүртгүүлэх шаардлагатай байдаг. Хуулийн этгээдийн төлөөлөгчийн газрыг 2 жилийн хугацаатай улсын бүртгэлд бүртгэх бөгөөд төлөөлөгчийн газрын зорилго бүрэн биелэгдээгүй, түүнийг үргэлжлүүлэн ажиллуулах шаардлагатай гэж гадаадын хуулийн этгээд үзвэл цаашид анх олгосон хугацаатай адил хугацаагаар сунгаж болно.

Бүртгэлийн тухай хуулийн дагуу төлөөлөгчийн газрыг байгуулсан компани эсхүл итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч дараах баримт бичгийг бэлтгэнэ.

  • Өргөдлийн маягт
  • Толгой компанийн гэрчилгээ, дүрмийн хуулбар
  • Төлөөлөгчийн газар байгуулах тухай болон удирдлагыг томилсон шийдвэр, тогтоол,
  • Төлөөлөгчийн газрын журам
  • Төлөөлөгчийн газрын удирдлагаар томилогдсон этгээдийн гадаад паспорт
  • Хаягийн нотлох баримт
  • Татварын албаны тодорхойлолт

Гадаадын хуулийн этгээдийн төлөөлөгчийн газрын талаар илүү дэлгэрэнгүй мэдээлэл, зөвлөгөө авахыг хүсвэл манай хуулийн фирмийн хуульчид танд туслалцаа үзүүлэхэд нээлттэй байна. 

Монгол Улсад апостиль гэрчилгээ авах



Posted by

Саяхан манай үйлчлүүлэгчдийн нэг апостиль гэрчилгээний талаар болон Монгол улсын баримт бичигт хэрхэн апостиль хийлгэх тухай зөвлөгөө, үйлчилгээ авахыг хүслээ.

Апостиль гэрчилгээ гэдэг нь улс орны албан баримт бичиг хууль ёсны бөгөөд үнэн зөв болохыг баталгаажуулахад хэрэглэгддэг тусгай гэрчилгээ юм. 1961 онд Гаагийн Олон Улсын Хүний Эрхийн Хурлаар Гаагийн конвенци буюу Апостиль гэрээг байгуулсан. Энэхүү гэрээгээр, нэгдэн орсон нэг улсын албан баримт бичгийг гэрээнд гарын үсэг зурсан бусад улс оронд хүлээн зөвшөөрөх болсон юм.

Монгол Улс 2008 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрөөс эхлэн 1961 оны Апостиль конвенцид нэгдэн орсон. Энэ нь Монгол Улсын албан ёсны баримт бичиг, тэдгээрийн орчуулга болон бусад шаардлагатай баримт бичгийг гадаад улсад хэрэглэх тохиолдолд тухайн баримт бичигт баталгаажуулалт хийж, Апостиль гэрчилгээ олгох боломжийг бий болгосон. Ингэснээр Гааг Апостиль конвенцийн гишүүн 121 оронд цаашид ямар нэгэн баталгаа шаардахгүйгээр баримт бичгүүд хүчин төгөлдөр байна.

Апостиль нь төрсний гэрчилгээ, шүүхийн шийдвэр эсвэл засгийн газар, төрийн захиргааны байгууллага, шүүх, прокурор, боловсролын байгууллагаас гаргасан бусад баримт бичигт зурсан гарын үсэг жинхэнэ эсэх, гарын үсэг зурсан этгээд нь ийм эрхтэй эсэх, дарсан тамга, тэмдэг нь үнэн зөв болохыг баталгаажуулдаг бөгөөд баримт бичгийг Гадаад харилцааны яамны Консулын газар гаргана.

Апостиль авах хүсэлт өгөхөд анхаарах зүйлс:

  1. Апостиль гэрчилгээ авахаар бүрдүүлэ буй баримт бичгийн эх хувийг авчирна. Баримт бичгийн хуулбарыг нотариатаар гэрчлүүлээгүй тохиолдолд хүлээн авах боломжгүй.
  2. Баримт бичиг тус бүрийг нотариатаар гэрчлүүлнэ. Баримт бичгийн хуулбар дээрх гарын үсэг, нотариатчийн гарын үсэг нь тодорхой харагдах ёстой.
  3. Өргөдөлд хавсаргасан бүх бичиг баримтыг баталгаат орчуулга хийлгэж, нотариатаар гэрчлүүлсэн байна.

Спорт бооцооны үйл ажиллагаа Монголд хуульчлагдсан уу?



Posted by , ,

Сүүлийн үед цахимаар спорт бооцоот таавар зохион байгуулах, оролцох байдал хүмүүсийн дунд элбэг болсонтой холбоотой манай үйлчлүүлэгчээс Монгол Улсад энэ талаарх эрх зүйн зохицуулалт байдаг эсэх, спорт бооцоо нь мөрийтэй тоглоомд тооцогдох эсэх талаар зөвлөгөө өгөхийг хүслээ.

Монгол Улсад 1999 оноос хойш Казино байгуулах, ажиллуулахыг хориглож байгаа бөгөөд Эрүүгийн хууль болон Зөрчлийн тухай хуулиар мөрийтэй тоглоом тоглох, зохион байгуулахыг гэмт хэрэг, зөрчилд тооцох зохицуулалттай байдаг. Тэгвэл спорт бооцоо нь мөрийтэй тоглоомын ангилалд багтах эсэх нь эргэлзээтэй асуудал юм.

Дээр дурдсан хуулийн зохицуулалтаас үзвэл олон нийтийн газар, мэдээллийн технологи ашиглан ашиг олох зорилгоор шоо, хөзөр, бусад эд зүйл ашиглан үр дүнг нь урьдчилан төсөөлөх боломжгүй, аз туршиж тоглодог мөрийтэй тоглоом зохион байгуулсан бол гэмт хэрэг гэж үзэхээр хуульчилсан бөгөөд тухайн мөрийтэй тоглоомыг тоглосон нөхцөлд зөрчил гэж үзэхээр зохицуулсан байна. Тэгвэл, спорт бооцоо Монгол Улсын хууль, тогтоомжид заасан мөрийтэй тоглоом гэх ангилалд хамаарахгүй юм. Учир нь спортын бооцоо тавих нь сагсан бөмбөг, хөл бөмбөг, теннис гэх мэт бодит спортын тоглоомуудад мөрий тавих замаар үр дүнг урьдчилан таамаглах ажиллагаа байдаг. Ингэхдээ бооцоо тавигч өөрийн ур чадвар, мэдлэг, мэдээлэл дээр тулгуурлаж магадлалыг тодорхойлон үр дүнг таамаглах боломжтой юм. Өөрөөр хэлбэл, үр дүнг урьдчилан таамаглах боломжтой, дан ганц азад найдаж мөрий тавьдаггүйгээр мөрийтэй тоглоомоос ялгаатай.

Зөвшөөрлийн тухай хуулиар аж ахуй нэгжид төлбөрт таавар, бооцоот тоглоомын үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөл олгодгоос үзвэл Монгол улсад спорт бооцооны үйл ажиллагаа эрхлэх нь хуулиар хориглогдоогүй байна. Харин бооцоот тоглоомын үйл ажиллагаанд 20 сая буюу түүнээ дээш үнийн дүнтэй гүйлгээ хийхэд Монгол банк гүйлгээг хянах үүрэгтэй.

Монгол Улс дахь Авлигын эсрэг хуулийн үр дүн



Posted by ,

Улс төрийн авлига, шүүх, хяналтын байгууллагын авлигаас үүдэлтэй Монгол Улсад бизнес эрхэлж буй гадаадын хөрөнгө оруулагч, компаниудын хувьд авлигын асуудал өндөр эрсдэл дагуулдаг. Монгол Улс 1996 оноос эхлэн авлигын эсрэг хууль тогтоомж, авлигатай тэмцэх үндэсний хөтөлбөр зэрэг үйл ажиллагаагаар авлигатай тэмцэж байна. Тухайлбал, Эрүүгийн хууль болон Авлигын эсрэг хууль нь авлига, хээл хахуулийг идэвхитэй болон идэвхгүй хувилбараар өгч авахыг хориглосон байдаг. Гэтэл Монгол Улсын авлигын индекс сүүлийн 3 жил буураагүй, тэр ч бүү хэл авлигын индекс энэ онд нэмэгдсэн нь авлигын эсрэг хуулийн үр дүн, хэрэгжилтийн талаар эргэлзээ дагуулж байна.

Жил бүр Транспэрэнси олон улсын байгууллагаас улс орнуудын авлигын талаар шинжээч бизнес эрхлгэчдийн судалгаан дээр үндэслэн авлигын төсөөллийн индексийг боловсруулдаг. 2020-2022 онд Монгол Улс 35 оноо авч, авлигын индексээр 180 улсаас 111-т эрэмбэлэгдсэн бол энэ онд 33 оноогоор 116 дугаар байрт орсон байна.