Category Archives: Development

Төр-хувийн хэвшлийн түншлэлийн хөгжлийн талаарх



Posted by ,

2010 онд Концессын тухай хууль баталснаар Монгол Улс дахь төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн талаарх эрх зүйн орчин, бодлого тодорхой хэмжээгээр бий болсон. Гэвч концессын хууль нь төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн суурь зарчим, үндсэн ойлголтууд болох түншлэлийг төлөвлөх, сонгох, эрсдэлийг тооцож хуваарилах зэрэг асуудлыг бүрэн гүйцэд зохицуулж чадахгүй байгаа тул хуулийн төслийг шинэчлэх шаардлага үүсжээ.

Тухайн хуулийг хэрэгжүүлэх явцад дараах асуудлууд тулгарах болсон: Үүнд

  1. Хууль зөрчсөн сонгон шалгаруулалт явуулдаг
  2. Хуулийн шаардлага хангаагүй шууд гэрээ байгуулдаг
  3. Үр ашиггүй концессыг баталснаар төсөвт ихээхэн ачаалал үүсгэдэг
  4. Хуульд заасан журам аргачлал батлагдаагүй
  5. Төсөл сонгон шалгаруулах, гэрээ байгуулах, хэрэгжүүлэх, хяналт тавихад салбарын яамд оролцдоггүй.
  6. Төслийн төсөвт үзүүлэх нөлөө, эрсдэлийг тооцдоггүй

Иймд Концессын тухай хуулийг хүчингүй болгох, Төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн тухай хуулийн төслийг 2022 оны 4 дүгээр сарын 6-ны өдөр өргөн барьсан. Уг хуулийн зорилт нь нийтийн зориулалттай дэд бүтэц, төрийн үйлчилгээний салбарт төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн төслийг хэрэгжүүлэхэд хувийн хэвшлийн оролцоо, хөрөнгө оруулалтыг дэмжих, урт хугацаанд үр ашигтай хамтран ажиллах эрх зүйн таатай орчин бүрдүүлэхэд оршиж байна.

Байгаль орчинд үзүүлэх нөлөөллийн талаар мэдэх эрхийг баталгаажуулсан хууль удахгүй батлагдах нь



Posted by , , , ,

Монгол Улсын Их Хурлаас 2019 оны 11 дүгээр сарын 14-ны өдөр Монгол Улсын Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулсан бөгөөд энэхүү нэмэлт өөрчлөлтөөр Монгол Улсын Үндсэн хуулийн 6 дугаар зүйлийн хоёр дахь хэсэгт “… Иргэн эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах эрхийнхээ хүрээнд газрын хэвлийн баялгийг ашигласнаар байгаль орчинд үзүүлэх нөлөөллийн талаар мэдэх эрхтэй” гэж хуульчилсан.

Үндсэн хуулинд заасан энэхүү эрхийг хэрэгжүүлэхийн тулд Байгаль орчныг хамгаалах тухай хууль болон Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээний тухай хуульд иргэд тухайн нутаг дэвсгэрийн хүрээнд газрын хэвлийн баялгийн ашиглалтын нөхцөл байдал, байгаль орчинд үзүүлж байгаа нөлөөлөл, нөхөн сэргээлт болон эрх бүхий байгууллагаас хяналтын чиглэлээр хэрэгжүүлж байгаа арга хэмжээний талаар мэдэх эрхийг хуульчилж, Үндсэн хуулиар олгогдсон эрхийг хэрэгжүүлэх хуулийн зохицуулалт батлагдах шатандаа явж байна.

Энэ маш чухал зохицуулалт юм. Иргэд болон газрын баялгийг ашиглагч компани болон төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлэгч, орон нутгийн удирдлага болох Иргэдийн Төлөөлөгчидийн Хурал, Засаг дарга нарын хооронд гурвалсан маргаан байнга гардаг. Иргэдийн зүгээс тухайн орон нутагт газрын хэвлийн нөөцийг ашиглаж байгаа компани болон төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлэгч нь байгаль орчныг сүйтгэж байна, нөхөн сэргээлт хийхгүй байна гэж гомдол гаргаж, тухайн үйл ажиллагааг зогсоох арга хэмжээ авахыг шаардах зэрэг тэмцэл явуулдаг. Энэ нь юунаас үүдэлтэй вэ гэхээр иргэдийг мэдэх эрхээр хангадаггүй, хүссэн мэдээлэлийг нь өгдөггүй. Өөрөөр хэлбэл газрын хэвлийн баялгийн ашиглалтын явц,  байгаль орчинд үзүүлж байгаа нөлөөлөл, нөхөн сэргээлтийн явц, үр дүнгийн талаарх мэдээлэл өгөх, эсхүл танилцах боломжоор хангахгүй байгаагаас иргэд буруу ташаа мэдээлэл авах, буруу ойлголттой болох зэрэг сөрөг үр дагавар их гардаг байсан.

Нөгөө талаас орон нутгийн удирдлага иргэдэд дээр дурьдсан мэдээлэл өгдөггүй байсантай холбогдож иргэд орон нутгийн Засаг дарга болон Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хуралд итгэх итгэл алдарч улмаар газрын баялгийг ашиглагч компани болон төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлэгчийн эрх ашгийг хамгаалж, тэдэнд үйлчилж, иргэдийн эрх, ашиг сонирхлыг хамгаалахгүй, хохироож байна гэж шүүмжлэх тохиолдол маш их гардаг байсан.

Газрын баялгийг ашиглагч компани болон төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлэгчийн хувьд тухайн орон нутгийн иргэдийг ажилуулах, орон нутгийг хөгжүүлэхэд зориулж санхүүгийн дэмжлэг үзүүлэх, нөхөн сэргээлтийн ажлыг тогтмол хийх зэрэг тодорхой хэмжээний хөрөнгө мөнгө зарцуулсан, тодорхой ажил хийсэн байдаг. Иргэдэд мэдээлэл өгөх эсвэл танилцах боломжоор хангахгүй байгаагаас иргэд хийсэн ажил, оруулсан хөрөнгийн талаар мэдээлэлгүйн улмаас буруу ташаа ойлгох тэдний хооронд үл ойлголцол гарах гэх мэт зөрчил их байдаг байсан.

Тиймээс дээрх зохицуулалт бол иргэдийг мэдээллээр хангах, мэдэх эрхээ эдлэхийг баталгаажуулах, мөн түүнчлэн орон нутгийн удирдлага болон төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлэгч нь хийсэн ажлаа тайлагнах авч хэрэгжүүлсэн арга хэмжээний үр дүнгийн талаар мэдээлэх үүрэг хүлээлгэсэн чухал зохицуулалт болсон гэж үзэж байна.

Дээр дурьдсан хоёр хуульд нэг талаас Иргэн тухайн нутаг дэвсгэрийн хүрээнд байгалийн баялгийн ашиглалтын нөхцөл байдал, байгаль орчинд үзүүлж байгаа нөлөөлөл, нөхөн сэргээлтийн явц болон төрийн эрх бүхий байгууллагаас хяналтын чиглэлээр хэрэгжүүлж байгаа арга хэмжээний талаар мэдээлэл авах хүсэлтийг аймаг, нийслэл, сум дүүргийн Засаг дарга, Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурал, Төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлэгчид гаргах эрхийг хуулиар олгосон байна.

Нөгөө талаас аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн хурал болон Засаг дарга нь тухайн нутаг дэвсгэрийн хүрээнд газрын баялгийн ашиглалтын нөхцөл байдал, байгаль орчинд үзүүлж байгаа нөлөөлөл, нөхөн сэргээлт болон хяналтын чиглэлээр хэрэгжүүлсэн арга хэмжээний талаар иргэдэд нээлттэй мэдээлэх, хүсэлтийн дагуу холбогдох мэдээлэл өгөх, Иргэдийн Төлөөлөгчдийн хуралд тайлагнах үүргийг тус тус хүлээсэн байна.  

Төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлэгчийн хувьд иргэний хүсэлтийн дагуу өөрийн үйл ажиллагаатай холбоотой газрын баялгийн ашиглалтын явц,  байгаль орчинд үзүүлж байгаа нөлөөлөл, нөхөн сэргээлтийн явц, үр дүнгийн талаарх мэдээлэл өгөх, эсхүл танилцах боломжоор хангах үүрэг хүлээсэн байна.

ГАЗАР БАРЬЦААЛАХ



Posted by

Иргэн, єєрийн өмчлөлийн болон эзэмшиж байгаа газрыг барьцаалж болно. Хэрэв газрыг гэрээ, түрээсийн үндсэн дээр хувь хүн, хуулийн этгээдэд шилжүүлсэн бол уг эрхийг авсан этгээд газар эзэмшигчийн зөвшөөрсний дагуу уг хугацаанд барьцаалж болно.

Зээлийн гэрээний үндсэн дээр банк, зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх эрх бүхий этгээд газар барьцаалж болно. Барьцааны гэрээг улсын бүртгэлд бүртгүүлсний дараа барьцааны эрх үүснэ. Энэ тохиолдолд барьцаалагч нь банк, хууль ёсны зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх эрх бүхий аж ахуйн нэгж болно

Барилга болон барилга байгууламжаас тусдаа газрыг барьцаалж болно. Хэрэв барьцааны гэрээнд уг барилгыг тусгаарлаж болохгүй гэж заагаагүй бол газрыг тусад нь барьцаалж болно.

Газар ашиглалтын хугацааг хязгаарлах нөхцөлийг барьцаалагч, барилга байгууламж эзэмшигчдийн хооронд байгуулсан гэрээгээр тогтоосон байх тул маргааныг шүүх шийдвэрлэнэ. Хөдөө аж ахуйн газрыг газар дээрх барилга, байгууламж гэх мэт салшгүй бүрэлдэхүүн хэсгүүдэд барьцаалсан бол барьцаалалтыг хүчинтэйд тооцно.

БАЯЖУУЛСАН ХҮНСНИЙ ТУХАЙ ХУУЛЬ



Posted by

“Монгол Улсын хүн амын хоол тэжээлийн байдал” үндэсний тавдугаар судалгааны дүнгээр хүүхэд, эмэгтэйчүүдийн дунд аминдэм, эрдсийн дутлын тархалт түгээмэл байгаа нь тогтоогджээ. 

Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага (ДЭМБ)-аас хүн амын дийлэнх хувь нь өдөр тутам хэрэглэж, хоногийн хэрэгцээт илчлэгийнхээ ихэнх хэсгийг хангадаг өргөн хэрэглээний хүнсийг баяжуулан хэрэглэхийг зөвлөсөн байна.

Тиймээс Монгол Улсын Их хурал нь 2019 оны 05 дугаар сарын 03-ны өдөр Баяжуулсан хүнсний тухай хуулийг шинээр баталж, 2019 оны 12 дугаар сарын 31-ны өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөхөөр шийдвэрлэсэн.

Хоол хүнс баяжуулах нь хүн амыг аминдэм, эрдсийн дутлаас сэргийлэхэд чиглэсэн ба мөн өртөг бага, үр дүн сайтай нийгмийн эрүүл мэндийн арга хэмжээ юм.

Монгол Улсын Засгийн газраас 2018 оны 10 дугаар сарын 31-ны өдрийн 336 тоот тогтоолоор “Албан журмаар баяжуулах хүнсний жагсаалт”-ыг баталсан. Энэхүү тогтоолоор буудайн гурил, талхны зориулалтын гурил болон давсыг баяжуулахаар шийдвэрлэсэн. Энэ нь Монгол улсад импортлогдож буй гурил болон давсанд мөн хамаарна.

ДЭМБ-ын зөвлөмжийн хүрээнд, буудайн гурилыг баяжуулах бэлдмэл нь В бүлгийн болон Д амин дэм, төмөр, цайр агуулсан холимог найрлагатай байна.  Харин хүнсний зориулалттай давсыг кали иодат (KIO3)-аар баяжуулна. 

Баяжуулсан хүнсний тухай хуулийн хүрээнд баяжуулсан хүнсийг бүртгэж, мэдээллийн сан үүсгэх, баяжуулсан хүнс үйлдвэрлэх, хадгалах, баяжуулсан хүнс болохыг илэрхийлсэн тэмдэг, тэмдэглэгээний загвар, хэрэглэх журмыг батлан гарахаар төлөвлөж байгаа ажээ.

Өмгөөллийн тухай хууль батлагдлаа



Posted by ,

Өнөөдөр буюу 2019 оны 10 сарын 18-ний өдөр УИХ-ын Нэгдсэн чуулганы хуралдаанаар Өмгөөллийн тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хэлэлцэж, Өмгөөллийн тухай хуулийг 53.5%-ийн саналаар эцэслэн баталлаа.

2012 онд Өмгөөллийн тухай хуулийг хүчингүй болгосон бөгөөд эдүгээ өмгөөллийн бие даасан хуульгүй явсаар ирсэн юм. Ийнхүү өмгөөллийн байгууллагын бүтэц, зохион байгуулалт задарсан, үүнийг дагаад өмгөөллийн үйл ажиллагаа асар ихээр доголдох байдал бий болсон учир хуулийн төслийг боловсруулсан аж.

Энэхүү хуульд өмгөөллийн үйл ажиллагаатай холбоотой эрх үүрэг, мэргэжлийн ёс зүйн хэм хэмжээ болоод түүнийг зөрчлийг хянан шийдвэрлэх журам, хүлээлгэх хариуцлагын талаарх нарийвчилсан зохицуулалтыг тусгажээ.

2020 оны 02-р сарын 01-ний өдрөөс эхлэн Өмгөөллийн тухай хууль мөрдөгдөж эхэлнэ.

УИХ-ЫН 2019 ОНЫ НАМРЫН ЭЭЛЖИТ ЧУУЛГАН НЭЭЛТЭЭ ХИЙЛЭЭ



Posted by ,

Улсын Их Хурлын 2019 оны намрын ээлжит чуулган 10 дугаар сарын 01-ны өдөр төрийн ордонд албан ёсоор нээлттээ хийлээ.

 УИХ-ын дарга Г.Занданшатар УИХ-ын 2016 оны сонгуулийн үр дүнгээр байгуулагдсан долоо дахь удаагийн парламентын бүрэн эрхийн хугацаа өндөрлөхөд ердөө хоёр ээлжит чуулган үлдэж байна. Энэ чуулганы дараа 2020 оны хаврын ээлжит чуулган бий. Тиймээс УИХ-ын намрын чуулган шахуу хуваарьтай өндөр ачаалалтай ажиллахыг онцолсон.

Маш олон хуулийн төсөл, нэмэлт өөрчлөлт, тогтоолын төслүүд энэ намрын чуулганаар хэлэлцэгдэхээр хүлээгдэж байна. Ялангуяа Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулах нэмэлт өөрчлөлт болон Сонгуулийн тухай багц хуулийн төслүүд нь дараа жилийн Парламентын сонгууль болохоос 6 сарын өмнө батлагдах шаардлагатай юм.

Энэ намрын чуулганаар дараах асуудлыг хэлэлцэхээр төлөвлөсөн байна. Үүнд:

  • Монгол Улсын 2020 оны төсвийн тухай хуулиуд;
  • Нийслэлийн эрх зүйн байдлын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл;
  • Хот, тосгоны эрх зүйн байдлын тухай хуулийн төсөл;
  • Хүнсний тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай болон Хүнсний бүтээгдэхүүний аюулгүй байдлыг хангах тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл
  • Гэр бүлийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл
  • Хөдөлмөрийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл
  • Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл
  • Эрүүгийн хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл;        
  • Эрүүгийн хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл
  • Өмгөөллийн тухай хуулийн төсөл;
  • Аялал жуулчлалын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл;
  • Эрдэс баялгийн ил тод байдлын тухай хуулийн төсөл;
  • Өрсөлдөөний тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл; болон
  • Эх оронч худалдан авалтын тухай хуулийн төсөл гээд нийт 28 хуулийн төсөл, бусад улсын их хурлын тогтоолыг намрын ээлжит чуулганаар хэлэлцэн батлахаар төлөвлөжээ.

The Mongolian Government Going Online



Posted by , , , ,

Mongolia may have a reputation of a sparsely populated nomadic country, but the Mongolian government in increasingly adopting the technologies of the 21st century to reach and serve the people even in the furthest reaches of the steppe. Several major government agencies have implemented systems to provide services online with great success. Foreign investors are able to take advantage of these systems to make doing business in Mongolia more effective and efficient.

The tax authority is one example. In 2014 the tax authority implemented a new online tax filing and tax payment system. A digital signature issued by the tax office is required to access the online tax portal. An individual authorized by a company to sign financial statements and tax returns must apply for a digital signature in order to be able to access the online tax portal system. The online tax filing and tax payments have proven to be more cost and time saving. The social insurance office has taken inspiration from this system and is now also online.

Recently several government bodies, such as Ministry of Finance, Bank of Mongolia, General Tax Administration, National Transportation Department and others, have collaborated and launch a website www.smartcar.mn. Through this site vehicle owners, both individuals and organizations, can pay vehicle taxes, driver’s insurance payments, traffic tickets and receive other vehicle related services.

The General Authority for Intellectual Property and State Registration recently announced that they are in process of preparation and implementation of a “One citizen, one registration” project. According to officials, one of the main purposes of this project is to create a unified national registration database for ownership and property related information of natural personas and legal entities. This project aims to eliminate duplication and discrepancies in information over multiple platforms and create a unified national registration database. Such database is planned to accessible online both for internal access for government bodies as well as to general public with certain limitations. This project envisages the use of digital signatures by individuals to obtain online services from government bodies. Currently, digital signatures used only by legal entities for online tax filing and public tenders (bidding). While this project is in planning stages and has yet to be approved by the Government, we have high hopes for successful implementation. Officials claim that, if this project gets approved, this will decrease the amount of paperwork, will be cost and time saving both for general public and government bodies, government services will be easier, more accessible and closer to general public, and for foreign investors.

At such rate of increasing online government services, it looks like in coming years we should expect less bureaucracy and more accessibility from Mongolian government bodies, which should contribute to increasing economic activity in the developing nation.

Time Running Out for Mongolians to Claim Free Land Entitlement



Posted by , , , , ,

According to Mongolian law, each Mongolian citizen is legally entitled to own a plot of land. Plot size allotted will be depending on the location, which a smaller plot available in Ulaanbaatar, and a larger plot (up to .05 hectares) available in more rural areas This ownership entitlement is a one-time opportunity granted by “The Law on Allocation of Land to Mongolian Citizens for Ownership”. But the opportunity is not forever and the period to apply for a free grant of land in accordance with the law expires on May 1st this year.

As the deadline is fast approaching, our Mongolian lawyers would like to offer some tips on the application process to Mongolian citizens who have not yet taken advantage of the land grant.

Firstly, citizens applying for the land grant must submit applications materials to the local governor or land development office. The Application requirements as set out by law require applicants to submit the following documentation and materials.

Citizens need to submit their application to the relevant local Governor or land department to acquire land for ownership for the purpose of family needs.

  • notarized copies of birth certificates of family members who have not reached 16 years of age
  • letter of confirmation by a Governor of khoroo or bag on the status of the family and number of its members;
  • if land is possessed according to Law on Land, then copies of the land certificate to possess land or notarized copy of the land possession contract;
  • an outlining map showing location and size of the land requested (if the land is to be owned on a shared basis among a group then an outlining map of every parcel belonging to each owner showing its size, location and boundary).

The local governor will review the application documentation and resolve the application within a period of 3 months from receiving the application. Usually the land is granted unless there are irregularities in the documentation. The land grant issued by the governor will indicate the plot’s location, boundaries, purpose, full name of the new owner, the owner’s identification number and birth certificate number for those who have not yet reached 16 years of age.

Based on the decision of Governor, the local Immovable Property Registration Office will register the land ownership status and will issue a registration certificate for immovable property reflecting ownership.