Бид өмнө нь Хувьцаа эзэмшигчдийн хурал болон Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн хурлын бүрэн эрх, Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн Нарийн бичгийн дарга зэрэг компанийн удирдлагатай холбоотой тухай хэд хэдэн блог нийтэлсэн.

Энэ удаа Монгол Улсын хууль тогтоомжийн хүрээнд хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит болон ээлжит бус хурлыг зохион байгуулах ажиллагааны талаар танилцуулъя. Энэ нь Монгол улсад компанийн хэлбэрээр үйл ажиллагаа явуулж буй гадаадын хөрөнгө оруулагч, бизнес эрхлэгч нарын сонирхолыг татна гэж бодож байна.

Бидний мэдэж байгаачлан хувьцаа эзэмшигчдийн хурал нь компанийн эрх барих дээд байгууллага байдаг. Хувьцаа эзэмшигчдийн хурлыг ээлжит болон ээлжит бусаар хуралдуулж болдог.

Хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит хурлыг Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн шийдвэрээр санхүүгийн жил дууссанаас хойш дөрвөн (4) сарын дотор зарлан хуралдуулдаг байна. Хязгаарлагдал хариуцлагатай компани нь Төлөөлөн удирдах зөвлөлгүй бол энэхүү үүргийг гүйцэтгэх удирдлага хэрэгжүүлдэг. Хэрвээ Төлөөлөн удирдах зөвлөл нь дээр дурдсан хугацаанд хувьцаа эзэмшигчдийн хурлыг зарлан хуралдуулаагүй бол түүний бүрэн эрх дуусгавар болдог зохицуулалттай. Энэ нь Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн бүрэн эрх дуусгавар болсоноос хойш байгуулсан гэрээ хэлцэл  хүчин төгөлдөр бусад байна.

Харин Хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит бус хурлыг Төлөөлөн удирдах зөвлөл дараах нөхцөлд зарлан хуралдуулдаг байна:

• төлөөлөн удирдах зөвлөлийн нийт гишүүний 50-аас дээш хувь нь ажиллах боломжгүй буюу ажиллахгүй болсон;
• төлөөлөн удирдах зөвлөлийн хоёр буюу түүнээс дээш тооны хараат бус гишүүн, саналын эрх бүхий хувьцааны 10 буюу түүнээс дээш  хувийн хувьцаа эзэмшигч санал, шаардлага гаргасан;
• компанийн алдагдал тухайн тайлант үеийн эцэст өөрийн хөрөнгийн 30 хувиас хэтэрсэн;
• компанийн өр нь хоёр жил дараалан өөрийн хөрөнгөөс илүү болж, хасах утгатай болсон;       
• төлөөлөн удирдах зөвлөл шийдвэр гаргасан;                       
• аудитын хорооноос хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит бус хурал хийхийг шаардсан;
• компанийн дүрэмд заасан бусад тохиолдол.

Төлөөлөн удирдах зөвлөл нь компанийн хувьцааны 10 буюу түүнээс дээш хувьцаа эзэмшигч нарын хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит бус хурлыг хуралдуулах  тухай санал шаардлагыг хүлээн авснаас хойш ажлын 10 өдөрт багтаан хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит бус хурлыг зарлан хуралдуулах эсэх талаар шийдвэр гаргана.

Хэрэв Төлөөлөн удирдах зөвлөл нь хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит бус хурлыг зарлан хуралдуулахаас татгалзсан шийдвэр гаргавал санал шаардлага гаргасан хувьцаа эзэмшигч нар Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн тогтоолын эсрэг шүүхэд гомдол гаргаж болдог байна.

Өмчийн бүх хэлбэрийн аж ахуйн нэгж, байгууллага нь төрийн хяналт шалгалтын шаардлагыг дагаж мөрдөх ёстой. Компанийн дотоод үйл ажиллагааны хяналтыг хариуцсан ажилтангаас бүрдсэн дотоод хяналт шалгалтын эсвэл аудитын хороог аж ахуйн нэгж бүр байгуулах шаардлагатай. Тухайн аж ахуйн нэгж нь дотоодын эсвэл гадаадын хөрөнгө оруулалттай, эсвэл уул уурхайн салбарт ажилладаг, эсвэл үйлдвэрлэл эрхэлдэг, эсвэл үйлчилгээ үзүүлдэг эсэхээс үл хамааран дотоод хяналт шалгалтын нэгжийг байгуулах ёстой.

Дотоод хяналт болон аудитын хороо нь компанийн дотоод хяналттай холбоотой асуудлыг хариуцдаг бөгөөд тухайн аж ахуйн нэгж, байгууллагын хуулиар хүлээсэн үүргийн хэрэгжилтэд хяналт тавьдаг. Хяналтын хороо нь байгаль орчинд үзүүлэх нөлөөлөл болон хамгаалах үүрэгт; бараа, бүтээгдэхүүн, ажил, үйлчилгээний чанарт; хөдөлмөрийн нөхцөл, аюулгүй ажиллагаа, эрүүл ахуйн шаардлагад; өмчийн бүртгэл тооцоо, ашиглалт, хадгалалт, хамгаалалт болон санхүү бүртгэлийн үйл ажиллагаанд хяналт тавьж ажиллана.

Хэрвээ таны Монгол дахь компаниийн дотоод хяналт шалгалтын үйл ажиллагаа Монголын улсын хууль тогтоомжид нийцэж байгаа эсэхэд эргэлзэж байгаа бол зөвлөгөө өгдөг Монголын хуулийн зөвлөхдөө хандаарай.