Tag Archives: Байгууллага

Нийгмийн даатгалын шимтгэлийн талаарх ажил олгогчийн үүрэг

Сүүлийн үед манай Монголын хуульчид үйлчлүүлэгчид компани байгуулахад нь туслалцаа үзүүлж байна. Үүнээс улбаалан компани байгуулагдсаны дараа ажил олгогч ямар үүрэг хариуцлага хүлээх талаар дараагийн асуултад зөвөлгөө өгөх шаардлага гардаг. Компанийн анхаарах ёстой асуудлуудын нэг нь ажилчдынхаа даатгалын шимтгэлийг төлөх үүрэг юм.

Монгол Улсын нийгмийн даатгалын тогтолцоо нь Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт ажиллаж байгаа иргэн, гадаадын ажилтан, харьяалалгүй хүн бүрийг тэтгэвэрт гарах, эрүүл мэнд, хөдөлмөрийн чадвараа алдах, ажилгүй болоход тэтгэвэр, тэтгэмж, төлбөр өгч эрсдэлээс хамгаалах арга хэмжээг юм. Нийгмийн даатгалын сан нь Нийгмийн даатгалын хөтөлбөрийг санхүүжүүлэхийн тулд ажил олгогч, ажилтны аль алинаас нь хуримтлуулсан мөнгөн дүн юм.

Монгол Улсын Нийгмийн даатгалын тухай хуулиар ажил олгогч, ажилтны аль алиных нь төлөх ёстой нийгмийн даатгалын шитгэлийн хэмжээг тогтоосон. 2023 оны байдлаар аж ахуй нэгжээс хамааран ажил олгогчийн цалингийн хэмжээгээр төлөх төлбөрийн хэмжээ 12.5%- 14.5% байна. Ажилчдын цалингийн хэмжээ болон түүнтэй адилтгах орлогоос 11.5%-аар тооцогддог боловч сар бүрийн шимтэл нь хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээ болох 550.000 төгрөгөөс багагүй байна.

Ажил олгогч нь нийгмийн даатгалын ерөнхий газар бүртгүүлж сар бүр нийгмийн даатгалын шимтгэлийг суутгах, эрх бүхий байгууллагын дансанд шилжүүлэх үүрэгтэй. Түүнчлэн ажил олгогч нь нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлтийн сарын тайлан мэдээг дараа сарын 5-ны дотор нийгмийн даатгалын байгууллагад ирүүлэх шаардлагатай. Нийгмийн даатгалтай холбоотой анхан шатны болон нягтлан бодох бүртгэл, балансын мэдээг холбогдох журмын дагуу хөтлөх ёстой.

ХАЙГУУЛЫН ТУСГАЙ ЗӨВШӨӨРЛИЙН ХУГАЦААГ СУНГАХ

Хайгуулын тусгай зөвшөөрөл 3 жилийн хугацаатай олгодог бөгөөд 3 удаа сунгах эрхтэй.

Тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч нь хайгуулын тусгай зөвшөөрлийн хугацааг дуусахаас 1 сарын өмнө сунгуулах өргөдлийг Ашигт малтмал, газрын тосны газарт гаргана.

Ашигт малтмал, газрын тосны газар хайгуулын тусгай зөвшөөрөл сунгуулах өргөдлийг хүлээн авснаас хойш ажлын 10 өдөрт багтааж тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч нь Монгол Улсын хууль тогтоомжийн дагуу үүсгэн байгуулагдан үйл ажиллагаа явуулж байгаа эсэх, Монгол Улсад татвар төлөгч хуулийн этгээд мөн эсэх, хуульд заасан журмын дагуу тусгай зөвшөөрөл олгогдсон эсэх, тусгай зөвшөөрлийн төлбөрийг цаг хугацаанд жил бүр төлсөн эсэхийг шалгаж, зөрчилгүй бол хайгуулын тусгай зөвшөөрлийн хугацааг 3 жилийн хугацаагаар  сунгаж  энэ тухай тусгай зөвшөөрлийн бүртгэлд тэмдэглэнэ.

Ашигт малтмал, газрын тосны газар нь  хайгуулын тусгай зөвшөөрлийн хугацааг сунгамагц энэ тухай мэргэжлийн хяналтын албанд мэдэгдэж, өдөр тутмын сонинд нийтэлнэ.

Тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч нь дээр дурьдсан шаардлага, нөхцлийг хангаагүй, зөрчилтэй тохиолдолд Ашигт малтмал, газрын тосны газар нь хайгуулын тусгай зөвшөөрлийн хугацаа сунгахаас татгалзаж энэ тухай өргөдөл гаргасан этгээдэд бичгээр мэдэгдэж тусгай зөвшөөрлийн бүртгэлд тэмдэглэнэ.

Гадаад улсын иргэд тоон гарын үсэг хэрэглэх боломжтой болно

Цахим гарын үсгийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгыг 2021 оны 12 дугаар сард баталсан бөгөөд энэ оны 5 дугаар сарын 1-ээс мөрдөж эхэлнэ.

Хуулийн шинэчилсэн найруулгад цахим гарын үсэг болон тоон гарын үсгийг ялгаж өгсөн. Хуульд зааснаар цаасан хэлбэрт байгаа мэдээллийг мэдээллийн системийн тусламжтайгаар цахим хэлбэрт шилжүүлсэн, эсхүл цахим орчинд үүсгэсэн, илгээсэн, хүлээн авсан, хадгалсан, хандах боломжтой цахим мэдээлэлд (төрийн нууцад хамааруулснаас бусад) цахим гарын үсэг хэрэглэнэ.

Ер нь тоон гарын үсэг бол тухайн хүний дахин давтагдашгүй өгөгдөл (хурууны хээ зэрэг)-ийг цахим хэлбэрт хувиргасан аливаа баримт бичгийг баталгаажуулдаг мэдээлэл юм. Тоон гарын үсэг нь цахим гарын үсгийн нэг хэлбэр бөгөөд тоон гарын үсгийн хувийн түлхүүр ашиглан мэдээллийг шифрлэж хувиргалтад оруулж үүсгэсэн, гэрчилгээ эзэмшигчийг тоон гарын үсгийн нийтийн түлхүүр ашиглан таних, шалгах боломжтой байх шаардлагыг хангасан байна гэж хуульд заажээ. Хуулийн этгээдэд олгох тоон гарын үсэг нь цахим тамга хэлбэртэй байна. Цахим тамга нь тоон гарын үсэгт тавигдах шаардлагыг хангасан байх бөгөөд цахим тамгыг хуулийн этгээдийг төлөөлөх эрх бүхий этгээд эзэмшинэ. Тоон гарын үсэг хэрэглэхийн тулд тоон гарын үсгийн гэрчилгээтэй байна. Тоон гарын үсэг нь цаасан хэлбэрт байгаа мэдээлэлд зурсан гарын үсэгтэй адил хүчинтэй байна гэж хуульд заажээ.

Тоон гарын үсэг үүсгэх болон хувийн түлхүүрийг хадгалах, хэрэглэхэд шаардлага хангасан тоон гарын үсгийн хэрэгслийг ашиглах бөгөөд уг хэрэгслийг гэрчилгээ эзэмшигч эзэмшинэ. Монгол улсын иргэдийн хувьд иргэний үнэмлэхийг тоон гарын үсгийн хэрэгслээр ашиглаж болно гэж хуульд тусгайлан заасан бөгөөд тоон гарын үсгийн гэрчилгээний мэдээлэл, хувийн түлхүүрийг иргэний үнэмлэхний санах ойд байршуулна. Тоон гарын үсгийн хэрэгслийн төрөлд хуулийн хязгаар тогтоохгүй боловч шаардлага хангасан тоон гарын үсгийн хэрэгслийн төрлийн жагсаалтыг Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яам гаргана.

Одоо хүчин төгөлдөр үйлчилж байгаа хуулиар зөвхөн Монгол Улсын иргэн, хуулийн этгээдэд тоон гарын үсэг хэрэглэхээр заасныг өөрчилж, гадаад улсын иргэн, харьяалалгүй хүн мөн тоон гарын үсэг хэрэглэх боломжтой болсон. Мөн гадаад улсын хууль тогтоомжийн дагуу олгосон гэрчилгээг хуульд заасан нөхцөлийн аль нэгийг хангасан тохиолдолд хуульд заасан журмын дагуу Монгол Улсад олгосон гэрчилгээтэй адилтган хэрэглэж болохоор хуульчилсан байна. Түүнчлэн тоон гарын үсгийн гэрчилгээнд тусгах мэдээллийг, гэрчилгээ олгох үйл ажиллагаа эрхлэх тусгай зөвшөөрлийн талаарх зохицуулалтыг, нийтийн түлхүүрийн дэд бүтцийн талаарх төрийн зохицуулалтыг