Tag Archives: Гадаадын хөрөнгө оруулалт

Гадаадын хөрөнгө оруулалттай компани газар эзэмших эсвэл ашиглах эрхтэй юу? МУ-ын хууль зүйн зохицуулалт

Монгол Улсын Газрын тухай хуулийн 27-44 дүгээр зүйлд газар эзэмших, ашиглах эрх, түүнийг олгох тухай зохицуулсан. Энэ удаагийн блогоор бид газар эзэмших болон ашиглах эрхийн ялгаа, гадаадын хөрөнгө оруулалттай компани газар ашиглах, эзэмших эрхтэй эсэх талаар дурдах болно.

Газрын тухай хуулийн зохицуулалтаар газар ашиглах, эзэмших эрх нь субъект, ашиглах зориулалт, хэмжээ, хугацаа зэргээрээ өөр өөр байдаг. Тухайлбал, субъектийн хувьд зөвхөн Монгол Улсын иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагад газар эзэмшүүлдэг.

Монгол Улсын хууль тогтоомжийн дагуу гадаадын хөрөнгө оруулалттай компани Монгол Улсын хуулийн этгээд мөн боловч Газрын тухай хуулийн 44 дүгээр зүйлд зааснаар газар эзэмших бус зөвхөн ашиглах эрхтэй. Түүнчлэн гадаадын хөрөнгө оруулалттай компанийг зөвхөн газар ашиглах эрхтэй байхаар Монгол Улсын Үндсэн хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6.5-д “Төрөөс гадаадын иргэн, хуулийн этгээд, харьяалалгүй хүнд газрыг төлбөр, хугацаатайгаар болон хуульд заасан бусад болзол журмаар ашиглуулж болно” гэж тусгасан байдаг.

Энэ нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн “Газрын харилцаа үндэсний өв уламжлал, тусгаар тогтнолын үндэс” гэх үзэл санаатай холбоотой. Үүний учир гадаадын хөрөнгө оруулалттай аж ахуй нэгжид газар эзэмших эрх олгох нь Үндсэн Хуулийн үзэл баримтлалтай харшилдаг.

Гадаадын хөрөнгө оруулалттай компанийн газрыг тусгай зориулалт, хугацаа, болзолтойгоор ашиглуулах бөгөөд уг хугацааг Засгийн газар тогтооно.

Төр-хувийн хэвшлийн түншлэлийн хөгжлийн талаарх

2010 онд Концессын тухай хууль баталснаар Монгол Улс дахь төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн талаарх эрх зүйн орчин, бодлого тодорхой хэмжээгээр бий болсон. Гэвч концессын хууль нь төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн суурь зарчим, үндсэн ойлголтууд болох түншлэлийг төлөвлөх, сонгох, эрсдэлийг тооцож хуваарилах зэрэг асуудлыг бүрэн гүйцэд зохицуулж чадахгүй байгаа тул хуулийн төслийг шинэчлэх шаардлага үүсжээ.

Тухайн хуулийг хэрэгжүүлэх явцад дараах асуудлууд тулгарах болсон: Үүнд

  1. Хууль зөрчсөн сонгон шалгаруулалт явуулдаг
  2. Хуулийн шаардлага хангаагүй шууд гэрээ байгуулдаг
  3. Үр ашиггүй концессыг баталснаар төсөвт ихээхэн ачаалал үүсгэдэг
  4. Хуульд заасан журам аргачлал батлагдаагүй
  5. Төсөл сонгон шалгаруулах, гэрээ байгуулах, хэрэгжүүлэх, хяналт тавихад салбарын яамд оролцдоггүй.
  6. Төслийн төсөвт үзүүлэх нөлөө, эрсдэлийг тооцдоггүй

Иймд Концессын тухай хуулийг хүчингүй болгох, Төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн тухай хуулийн төслийг 2022 оны 4 дүгээр сарын 6-ны өдөр өргөн барьсан. Уг хуулийн зорилт нь нийтийн зориулалттай дэд бүтэц, төрийн үйлчилгээний салбарт төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн төслийг хэрэгжүүлэхэд хувийн хэвшлийн оролцоо, хөрөнгө оруулалтыг дэмжих, урт хугацаанд үр ашигтай хамтран ажиллах эрх зүйн таатай орчин бүрдүүлэхэд оршиж байна.