Tag Archives: арилжааны

Итгэмжлэл, түүнд тавигдах хууль зүйн шаардлага



Posted by ,

Иргэн, хуулийн этгээд өөрийн нэрийн өмнөөс хууль ёсны тодорхой үйл ажиллагаа гүйцэтгүүлэх бүрэн эрхийг хуулийн дагуу буюу итгэмжлэлийн үндсэн дээр өөр бусад этгээд /төлөөлөгч/-д олгож болно. Төлөөлөгч нь итгэмжлэлээр эрх олгосон үйл ажиллагааг төлөөлүүлэгчийн нэрийн өмнөөс гүйцэтгэх үүрэгтэй бөгөөд түүнээс үүсэх эрх, үүрэг нь зөвхөн төлөөлүүлэгчид бий болдог.

Итгэмжлэлээр төлөөлөхөд төлөөлөгч нь иргэний эрх зүйн бүрэн, бүрэн бус, хязгаарлагдмал чадамжтай иргэн болон хуулийн этгээд байж болно.

Бичгээр олгосон итгэмжлэл нь дараах шаардлагыг хангасан байх бөгөөд шаардлага хангаагүй итгэмжлэл хүчин төгөлдөр бус байна. Үүнд:

– итгэмжлэлд төлөөлүүлэгч гарын үсэг зурсан байх, хуулийн этгээдийн итгэмжлэлд эрх баригч гарын үсэг зурж, тамга, тэмдэг дарсан байх;

– хуулийн этгээдийн эд хөрөнгийг хүлээн авах, бусдад шилжүүлэх, захиран зарцуулах эрх олгосон итгэмжлэлд эрх баригчаас гадна нягтлан бодогч гарын үсэг зурсан байх;

– олгосон он, сар, өдрийг заах;

– хуульд заасан бол нотариатаар гэрчлүүлэх;

– итгэмжлэлийг тодорхой хугацаагаар олгох бол хугацааг заах. Итгэмжлэл нь хугацаатай ба хугацаагүй байна. Хугацаа заасан итгэмжлэлийн хувьд итгэмжлэлийн хугацаа 3 жилээс илүүгүй байх ба хэрэв хугацаа заагаагүй бол олгосон өдрөөс эхлэн нэг жилийн хугацаанд хүчин төгөлдөр байна.

Зөвшөөрлийн тухай хууль



Posted by , , , ,

УИХ-ын нэгдсэн чуулганаар шинээр өргөн барьсан Зөвшөөрлийн тухай хуулийг хэлэлцээд батлах шатандаа явж байна. Зөвшөөрлийн тухай хууль батлагдах болсон гол шалтгаан нь төрийн эрх бүхий байгууллагаас олгодог зөвшөөрлийн тоог бууруулж, иргэд хуулийн этгээдэд бизнес эрхлэх боломжийг олгох явдал юм.

Одоо мөрдөгдөж байгаа Аж ахуйн үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрлийн тухай хуулиар тусгай зөвшөөрөлтэйгээр эрхлэх үйл ажиллагааны төрлийг зааж өгсөн. Үйл ажиллагааны чиглэлээр олгох тусгай зөвшөөрлийг холбогдох төрийн захиргааны төв байгууллага олгохоор хуулиар эрх олгосон. Гэтэл төрийн байгууллагууд өөрсдийн эрх хэмжээний хүрээнд сайд, агентлагийн даргын тушаал болон Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын тогтоолоор шинээр тусгай зөвшөөрөл бий болгож, нэмэгдүүлсээр байгаад одоо өөрсдийн эрх хэмжээний хүрээнд олгож байгаа тусгай зөвшөөрөл нь 1,600 болсон байна. Уг нь Аж ахуйн үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрлийн тухай хуулиар 200 орчим зөвшөөрөл олгохоор зохицуулсан байдаг. Одоогийн байдлаар практикт 8 нэрийн хүнсний дэлгүүр ажиллуулахад 8 төрлийн зөвшөөрөл авч байгаа бол Зөвшөөрлийн тухай хууль батлагдсанаар 2 төрлийн зөвшөөрөл буюу архи болон тамхины зөвшөөрөл авч ажилуулдаг болох юм байна. Зөвшөөрлийн хуулиар 356 зөвшөөрөл олгогдохоор зохицуулсан байна.

Шинээр батлагдах Зөвшөөрлийн тухай хуулиар иргэн, аж ахуйн нэгжийг үйл ажиллагаагаа чөлөөтэй эрхлэх боломж олгох зорилгоор зөвхөн хуулиар зөвшөөрөл шаардах үйл ажиллагааг эрхлэхтэй холбоотой зохицуулалтыг зохицуулсан.

Зөвшөөрлийн тухай хуулиар зөвшөөрлийг олгох зорилго нөхцөл, үйл ажиллагааны эрсдэлийн түвшнээс хамааруулан i) тусгай зөвшөөрөл, ii) энгийн зөвшөөрөл гэж ангилсан байна.

Шинэ хуулиар зөвшөөрлийн хугацааны хувьд тусгай зөвшөөрлийг 5 жил, энгийн зөвшөөрлийг 3 жилээс доошгүй хугацаагаар олгоно. Зөвшөөрлийн хугацааг анх олгосон хугацаанаас доошгүй хугацаагаар сунгана. Зөвшөөрлийг хуульд заасан тохиолдолд хугацаагүй олгож болгохоор зохицуулсан байна. Одоо мөрдөгдөж байгаа хуулиар 3 жилийн хугацаатай олгож, мөн 3 жилээр сунгадаг.

Тусгай зөвшөөрөл олгох эсэх шийдвэрийг материал хүлээн авснаас хойш 30 хоногийн дотор шийдвэр гаргах юм байна. Одоо мөрдөгдөж байгаа хуулиар 21 хоногийн дотор шийдвэрлэж байгаа.

Энэ удаагийн блогоор Зөвшөөрлийн тухай хуулийг батлах болсон шалтгаан болон ерөнхий мэдээлэл орууллаа. Дараагийн блогоор шинээр орсон онцлог зохицуулалт болон түүний ач холбогдол, үр дагаврын талаар бичих болно.

Гадаад улсын иргэд тоон гарын үсэг хэрэглэх боломжтой болно



Posted by , , ,

Цахим гарын үсгийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгыг 2021 оны 12 дугаар сард баталсан бөгөөд энэ оны 5 дугаар сарын 1-ээс мөрдөж эхэлнэ.

Хуулийн шинэчилсэн найруулгад цахим гарын үсэг болон тоон гарын үсгийг ялгаж өгсөн. Хуульд зааснаар цаасан хэлбэрт байгаа мэдээллийг мэдээллийн системийн тусламжтайгаар цахим хэлбэрт шилжүүлсэн, эсхүл цахим орчинд үүсгэсэн, илгээсэн, хүлээн авсан, хадгалсан, хандах боломжтой цахим мэдээлэлд (төрийн нууцад хамааруулснаас бусад) цахим гарын үсэг хэрэглэнэ.

Ер нь тоон гарын үсэг бол тухайн хүний дахин давтагдашгүй өгөгдөл (хурууны хээ зэрэг)-ийг цахим хэлбэрт хувиргасан аливаа баримт бичгийг баталгаажуулдаг мэдээлэл юм. Тоон гарын үсэг нь цахим гарын үсгийн нэг хэлбэр бөгөөд тоон гарын үсгийн хувийн түлхүүр ашиглан мэдээллийг шифрлэж хувиргалтад оруулж үүсгэсэн, гэрчилгээ эзэмшигчийг тоон гарын үсгийн нийтийн түлхүүр ашиглан таних, шалгах боломжтой байх шаардлагыг хангасан байна гэж хуульд заажээ. Хуулийн этгээдэд олгох тоон гарын үсэг нь цахим тамга хэлбэртэй байна. Цахим тамга нь тоон гарын үсэгт тавигдах шаардлагыг хангасан байх бөгөөд цахим тамгыг хуулийн этгээдийг төлөөлөх эрх бүхий этгээд эзэмшинэ. Тоон гарын үсэг хэрэглэхийн тулд тоон гарын үсгийн гэрчилгээтэй байна. Тоон гарын үсэг нь цаасан хэлбэрт байгаа мэдээлэлд зурсан гарын үсэгтэй адил хүчинтэй байна гэж хуульд заажээ.

Тоон гарын үсэг үүсгэх болон хувийн түлхүүрийг хадгалах, хэрэглэхэд шаардлага хангасан тоон гарын үсгийн хэрэгслийг ашиглах бөгөөд уг хэрэгслийг гэрчилгээ эзэмшигч эзэмшинэ. Монгол улсын иргэдийн хувьд иргэний үнэмлэхийг тоон гарын үсгийн хэрэгслээр ашиглаж болно гэж хуульд тусгайлан заасан бөгөөд тоон гарын үсгийн гэрчилгээний мэдээлэл, хувийн түлхүүрийг иргэний үнэмлэхний санах ойд байршуулна. Тоон гарын үсгийн хэрэгслийн төрөлд хуулийн хязгаар тогтоохгүй боловч шаардлага хангасан тоон гарын үсгийн хэрэгслийн төрлийн жагсаалтыг Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яам гаргана.

Одоо хүчин төгөлдөр үйлчилж байгаа хуулиар зөвхөн Монгол Улсын иргэн, хуулийн этгээдэд тоон гарын үсэг хэрэглэхээр заасныг өөрчилж, гадаад улсын иргэн, харьяалалгүй хүн мөн тоон гарын үсэг хэрэглэх боломжтой болсон. Мөн гадаад улсын хууль тогтоомжийн дагуу олгосон гэрчилгээг хуульд заасан нөхцөлийн аль нэгийг хангасан тохиолдолд хуульд заасан журмын дагуу Монгол Улсад олгосон гэрчилгээтэй адилтган хэрэглэж болохоор хуульчилсан байна. Түүнчлэн тоон гарын үсгийн гэрчилгээнд тусгах мэдээллийг, гэрчилгээ олгох үйл ажиллагаа эрхлэх тусгай зөвшөөрлийн талаарх зохицуулалтыг, нийтийн түлхүүрийн дэд бүтцийн талаарх төрийн зохицуулалтыг

Виртуал хөрөнгийн үйлчилгээ үзүүлэгчийн тухай хууль мөрдөгдөж эхэллээ



Posted by , , ,

Сүүлийн жилүүдэд хэд хэдэн компани, байгууллагууд өөрийн койн, токенуудыг гаргаж, арилжаалсан. Виртуал хөрөнгийн үйлчилгээ нь технологийн дэвшлийг ашиглаж, бага зардалтайгаар санхүүгийн хүртээмжийг нэмэх давуу талтай ч койн, токенуудыг арилжаалах үйл явц нь маш богино хугацаанд, өндөр үнийн дүнтэйгээр явагдаж байгаа. Энэхүү үйл явцыг дагасан цахим гэмт хэрэгт иргэд, хөрөнгө оруулагчид хохирох, цаашлаад мөнгө угаах, терроризмыг санхүүжүүлэх гэмт хэрэгт өөрсдөө мэдэлгүй холбогдох өндөр эрсдэлтэй тул тусгайлсан эрх зүйн зохицуулалт зайлшгүй шаардлагатай байсан талаар хууль санаачлагчид тэмдэглэсэн. Виртуал хөрөнгийн үйлчилгээ үзүүлэгчийн тухай анхдагч хуулийн төслийг Засгийн газраас өнгөрсөн оны тавдугаар сарын 12-нд өргөн мэдүүлснийг УИХ арванхоёрдугаар сарын 17-нд баталсан. Хууль өнгөрсөн 2-р сарын 25-наас хүчин төгөлдөр болж, хэрэгжиж байна.

Виртуал хөрөнгийг зөвхөн виртуал хөрөнгийн үйлчилгээ үзүүлэгчээр бүртгүүлсэн компаниар дамжуулан нийтэд санал болгох, худалдах бөгөөд виртуал хөрөнгийн үйлчилгээ үзүүлэх хүсэлтэй компаниудын болон мөнгө угаах, терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх, эрсдэлийг бууруулах зорилгоор баталсан бусад журамд заасан шаардлагуудыг хангаснаар виртуал хөрөнгийн үйлчилгээ үзүүлэгчээр бүртгүүлэх боломжтой болж байна. Үйлчилгээ үзүүлэгч нь хуульд заасан үүрэг, шаардлагыг хангаж СЗХ-нд бүртгэсэн тохиолдолд харилцагчдаа таньж мэдэх, тэдгээрийн хөрөнгийн эх үүсвэр хууль ёсны эсэхийг тогтоох, виртуал хөрөнгийг эзэмших, арилжихад учирч болох техникийн болон залилан мэхлэх гэмт хэргийн хохирогч болох эрсдэлүүдийг урьдчилан харилцагч нарт танилцуулах үүргийг биелүүлж ажиллах талаарх зохицуулалтыг тусгасан байна.

Хуулийг дагалдан найман журам батлах ёстой бөгөөд журмуудыг Санхүүгийн зохицуулах хороо боловсруулж байгаа юм. СЗХ зарим боловсруулсан журмуудад олон нийтээс санал авч байгаа бөгөөд журмын төслүүдтэй танилцаж, 2022 оны 3 дугаар сарын 27-ны өдрийн дотор холбогдох саналаа хүргүүлж болох юм байна (холбоос http://www.frc.mn/a/3910).

Энэ хууль хүчин төгөлдөр болсон өдрөөс хойш дөрвөн сарын хугацаанд аливаа компанийг СЗХ-оос вируал хөрөнгийн үйлчилгээ үзүүлэгчээр бүртгэхгүй. Энэ хугацаанд СЗХ нь дээр дурдсан дагалдан журмуудыг боловсруулж, батлах ёстой байна. Энэ хууль хүчин төгөлдөр болсон өдрөөс өмнө виртуал хөрөнгийн үйлчилгээ үзүүлж байсан этгээд энэ дөрвөн сарын хугацаа дууссанаас хойш гурван сарын дотор хуульд заасан шаардлагыг хангаж, СЗХ-нд бүртгүүлж болно.

Виртуал хөрөнгийн үйлчилгээ үзүүлэгчээр бүртгэснийг тухайн виртуал хөрөнгөд өгч байгаа баталгаа гэж үзэхгүй гэж хуульд тодорхой заасан байна. Виртуал хөрөнгийн үйлчилгээнд хамаарах үйл ажиллагааны үр дүнд үүссэн хохирлыг төр хариуцахгүй байхаар зааж, виртуал хөрөнгийн үйлчилгээ үзүүлэгчээр бүртгүүлсэн компаниар дамжуулахгүйгээр нийтэд санал болгох, худалдахыг хориглосон байна.

Хуулийг зөрчсөн хүн, хуулийн этгээдэд Эрүүгийн хууль, эсхүл Зөрчлийн тухай хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэнэ. Хуулийг зөрчсөн хүнийг нэг мянгаас гурван мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний, хуулийн этгээдийг арван мянгаас хоёр зуун мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгож, албадлагын арга хэмжээ авахаар хуульчилсан байна.

Ийнхүү 10 сараас виртуал хөрөнгийн салбар маань нэлээн зохицуулалттай болж, цэгцэрч эхлэхээр байна.

Оюуны өмчийн тухай хууль тогтоомжийн шинэчлэл



Posted by , ,

Сүүлийн арав гаруй жилийн хугацаанд технологийн хурдтай хөгжлийг дагаад шинээр олон төрлийн бүтээл, уран бүтээлүүд оюуны өмчийн эрхээр хамгаалагдах болсон. Үүнийгээ дагаад оюуны өмчтэй холбоотой харилцаа, гэрээ хэлцлүүд улам нарийн төвөгтэй, олон талт болж, улмаар оюуны өмчийн тухай хууль тогтоомжид цаг үедээ нийцсэн өөрчлөлт, шинэчлэл хийх шаардлага үүсээд байгаа юм. Ийнхүү 2020 оны 1-р сарын 23-ны өдөр Оюуны өмчийн тухай хууль батлагдаж, 2020 оны 12-р сарын 1-ний өдрөөс хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байна. Тус хуулиар оюуны өмчийн эрхээр хамгаалагдах бүтээл, оюуны өмчийг хамгаалах зарчим, оюуны өмчийн байгууллагын тогтолцоо, чиг үүргийг тогтоох зэрэг нийтлэг харилцааг зохицуулдаг. Тус хуулийн талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл авахыг хүсвэл бидний өмнөх блогуудаас олж уншина уу. Харин оюуны өмчийн тодорхой төрлүүдийг хамгаалах үйл ажиллагаатай холбоотой нарийвчилсан харилцааг тусгайлсан хуулиудаар зохицуулдаг.

Дээр дурдсан эрх зүйн шинэчлэлийн хүрээнд 2021 оны 5-р сарын 6-ны өдөр Патентийн тухай хууль (шинэчилсэн найруулга), Зохиогчийн эрхийн тухай хууль (шинэчилсэн найруулга), Барааны тэмдэг, газар зүйн заалтын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хууль тус тус батлагдсан.

Патентийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгад хэд хэдэн чухал нэмэлт, өөрчлөлт орсон байна. Үүнд:

  • ашигтай загварт патент олгодог болсон. Өмнөх хуулиар ашигтай загварт гэрчилгээ олгодог байсан;
  • шинэ бүтээл, бүтээгдэхүүний загвар, ашигтай загварыг ялгаж, шалгууруудыг нь нарийвчлан тодорхойлж, бүтээгдэхүүний загварыг тусад нь бүлэг болгон зохицуулсан;
  • “мэдүүлгийн бүрдлийг хянах” болон “мэдүүлгийн бүрдлийн шүүлт хийх” ажиллагааны ялгааг тодруулж, “хайлт” хийх ажиллагаатай холбоотой зохицуулалтыг нарийвчлан тусгасан;
  • Монгол улсын нэгдэн орсон Патентын хамтын ажиллагааны гэрээнд хугацаа маш урт байдаг учраас мэдүүлэгт мөн чанарын шүүлт хийх, шинжээчийн дүгнэлт гаргах, патент олгох эсэхийг шийдвэрлэх хугацааг хуульд хэт богино тогтоосон, мөн патент олгох эсэхийг шийдвэрлэх хугацааг эргэлзээтэй байдлаар тогтоосныг өөрчилж, хугацааг тодорхой тогтоосон. Мөн патентын эрх зүйн бусад зохицуулалтыг Монгол улсын нэгдэн орсон олон улсын гэрээнүүдийн холбогдох зохицуулалттай нийцүүлсэн;
  • мэдүүлгийг цахим хэлбэрээр гаргах зохицуулалтыг шинэчилж, тодорхой болгосон;
  • патент олгох, патент олгохоос татгалзах шийдвэрийг дахин хэлэлцэх, сонирхогч этгээдээс эсэргүүцэл гаргах, мөн шийдвэр гаргах үндэслэлийг тодорхой заасан;
  • олон улсын мэдүүлэг гаргах, хүлээн авах, шүүлт хийх, олон улсын болон бусад улсын хайлт, шүүлтийн тайланг ашиглах, хүлээн зөвшөөрөх зохицуулалт, түүнчлэн лицензийн гэрээний зохицуулалтыг нарийвчилсан.

Ерөнхийдөө хуулийн шинэчилсэн найруулга нь өмнөх хуульд давхардсан, зөрүүтэй, хууль хоорондын уялдаа холбоогүй зохицуулалтуудыг арилгаж, мэдүүлэг гаргах, түүнд хайлт, шүүлт хийх хугацаа, журам, патент олгох, олгохоос татгалзах үндэслэл зэрэг зохицуулалтыг илүү нарийвчилж, тодорхой болгосон байна.

Барааны тэмдэг, газар зүйн заалтын тухай хуульд орсон нэмэлт, өөрчлөлт болон Зохиогчийн эрхийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын талаар дараа дараагийн блогтоо танилцуулах болно.