Tag Archives: Барааны тэмдэг

Барааны тэмдэг, газар зүйн заалтын тухай хуульд орсон нэмэлт өөрчлөлт

Өмнөх блогтоо бичиж байсан оюуны өмчийн тухай хууль тогтоомжийн шинэчлэлийн талаар үргэлжлүүлэн танилцуулъя. 2021 оны 5-р сарын 6-нд Барааны тэмдэг, газар зүйн заалтын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулсан. Тус хуулийн шинэчилсэн найруулга 2010 онд батлагдсан ба үүнээс хойш зөвхөн 2015 онд нэмэлт өөрчлөлт оруулсан байдаг. Ийнхүү тус хуулийн шинэчилсэн найруулга батлагдсанаас хойш барааны тэмдэгтэй холбоотой харилцаа хувьсан өөрчлөгдөж,  барааны тэмдгийн эрхийн хамгаалалтын үйл ажиллагаанд зарим шинэ зохицуулалтууд бий болсон. Тухайлбал, барааны тэмдгийн эрхийн хамгаалалтын үйл ажиллагаа бүрэн цахимжсан юм. Үүнтэй холбоотойгоор тус хуульд холбогдох нэмэлт өөрчлөлтийг оруулах шаардлага үүссэн байна.

Ингээд хуулийн нэмэлт өөрчлөлтөөр бий болсон шинэ зохицуулалтуудаас дурдвал:

  1. Монгол Улсын нэгдэн орсон олон улсын гэрээ хэлэлцээр (Аж үйлдвэрийн өмчийг хамгаалах тухай Парисын конвенц, Худалдаанд хамаарах оюуны өмчийн эрхийн тухай хэлэлцээр, Барааны тэмдгийн хуулийн тухай Сингапурын гэрээ зэрэг)-т нийцүүлэн хуулийн нэр томьёог шинэчлэн тодорхойлсон.
  2. Хуулиар тогтоосон барааны тэмдгийг бүртгэхээс татгалзах үндэслэлд улсын бүртгэлд бүртгэгдсэн хуулийн этгээдийн нэртэй давхацсан барааны тэмдгийг бүртгэхгүй байх нөхцөлийг нэмж тусгасан.
  3. Дээр дурдсан шинэ зохицуулалттай холбоотойгоор Оюуны өмчийн газар (буюу барааны тэмдгийн шинжээч) хуулийн этгээдийн нэрийн сангаас шүүлт хийхдээ улсын бүртгэлийн мэдээллийн сангаас шүүлт хийх боломж бүрдсэн. Энэ зохицуулалт өмнө нь байгаагүй бөгөөд үүний улмаас улсын бүртгэлд бүртгэлтэй хуулийн этгээдийн нэртэй адил, төстэй барааны тэмдгийг өөр этгээдийн өмчлөлд бүртгэх тохиолдол гардаг байсан.
  4. Барааны тэмдгийн мэдүүлгийн бүрдлийг хянах үйл ажиллагаанд шинэ зохицуулалтууд бий болж мэдүүлгийн бүрдлийг хянаж, анхдагч огноог тогтоосны дараа мэдүүлсэн барааны тэмдгийн ном зүй, илэрхийллийг албан ёсны тогтмол хэвлэлээр нийтэд мэдээлдэг болсон. Үүнтэй холбоотойгоор шинээр нэмэгдсэн бас нэгэн зохицуулалт бол ийнхүү нийтэд мэдээлсэн барааны тэмдгийн мэдүүлэгт сонирхогч этгээд эсэргүүцэл гаргаж болдог болсон юм. Өөрөө хэлбэл, одоо сонирхогч этгээд барааны тэмдгийг бүртгэхээс өмнө (буюу барааны тэмдгийн мэдүүлэгт шүүлт хийж байх хугацаанд) болон дараа нь эсэргүүцэл гаргаж болох юм. Харин хуучин зохицуулалтын дагуу сонирхогч этгээд зөвхөн барааны тэмдэг бүртгэгдсэний дараа эсэргүүцэл гаргах боломжтой байсан юм.
  5. Барааны тэмдэг эзэмшигч хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр барааны тэмдгийг 5 жилийн турш ашиглаагүй бол хүчингүй болгох тухай зохицуулалтыг шинээр тусгасан.
  6. Бүртгэгдсэн барааны тэмдгийн анхдагч огнооноос өмнө тус барааны тэмдэгтэй адил тэмдгийг адил бараа, үйлчилгээнд шударгаар хэрэглэж байсан этгээдийн хувьд үйлчлэх онцгой эрхийн зохицуулалтыг нэмж тусгасан.
  7. Барааны тэмдэг эзэмшигч болон газар зүйн заалтын хэрэглэгч өөрийн нэр, хаяг өөрчлөгдсөн, эсхүл эрхээ шилжүүлсэн тохиолдолд тухай бүр хүсэлт гарган улсын бүртгэлд өөрчлөлт оруулах шаардлагыг үүрэгжүүлсэн.

Ерөнхийдөө хуулийн нэмэлт өөрчлөлт нь өмнөх зохицуулалтуудаар давхардсан, зөрүүтэй, хууль хоорондын уялдаа холбоогүй зохицуулалтуудыг арилгаж, мэдүүлэг гаргах, мэдүүлгийн бүрдлийг хянах, мэдүүлэгт шүүлт хийх, барааны тэмдэг, газар зүйн заалтыг бүртгэх, хэвлэх зэрэг зохицуулалтыг илүү нарийвчилж, тодорхой болгосон байна.

Барааны тэмдгийг нийтэд түгээмэл болсонд тооцуулах тухай хүсэлтийг гаргах

Өөрийн барааны тэмдэгтэй холбоотойгоор шударга бус өрсөлдөөн, ашиг сонирхлын зөрчил үүссэн гэж үзсэн тохиолдолд, барааны тэмдэг эзэмшигч нь өөрөө, эсхүл оюуны өмчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчөөр төлөөлүүлэн Монгол улсын Оюуны өмчийн газрын дэргэдэх Маргаан шийдвэрлэх Комисст тус тэмдгийг Монгол улсын хэмжээнд нийтэд түгээмэл болсонд тооцуулах тухай хүсэлтийг гаргаж болно.

Ингэхдээ хүсэлт гаргагч нь тус хүсэлтийг зөвхөн нэг барааны тэмдэгт хамаарч гаргах бөгөөд энэхүү хүсэлтэнд өөрийн болон итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн хувийн буюу ажил хэргийн үндсэн мэдээллээс гадна дараах мэдээллийг оруулна:

  • Нийтэд түгээмэл болсонд тооцуулах гэж байгаа барааны тэмдгийн илэрхийлэл;  
  • тухайн барааны тэмдгийн нийтэд түгээмэл болсонд хамаарах бараа, үйлчилгээний нэрсийн жагсаалт;
  • тухайн барааны тэмдгийн нийтэд түгээмэл болсон огноо;
  • Монгол Улсад тухайн барааны тэмдгийн эрхийн хамгаалалт хийгдсэн байдал.
  • нийтэд түгээмэл болсонд тооцуулах болсон үндэслэлийг нотлох баримтын хамт.

Түүнчлэн Оюуны өмчийн газар нь нийтэд түгээмэл болсонд тооцсон барааны тэмдгийн жагсаалтыг гаргах чиг үүргийг хэрэгжүүлэгч байгууллага мөн боловч тэднээс авсан албан бус мэдээллийн дагуу өөрийн барааны тэмдгийг нийтэд түгээмэл болсонд тооцуулахаар

Нийтэд түгээмэл барааны тэмдэгтэй холбоотой Монгол улсад хэрэгжих журам.

Монгол улсын 1985 онд нэгдэн орсон “Аж үйлдвэрийн өмчийг хамгаалах тухай Парисын Конвенцид холбооны гишүүн орон, тэмдгийг хэрэглэж байгаа буюу тэмдгийг бүртгэсэн орны эрх бүхий байгууллагын тодорхойлсноор конвенцийн давуу эрхийг эдлэгч этгээдийн өөрийн буюу адил төрлийн бүтээгдэхүүнд хэрэглэдэг тэмдэг тухайн улсад нийтэд түгээмэл болсон барааны тэмдэгтэй төөрөгдөл үүсгэж болохуйц ба тэмдгийг дуурайлган үйлдсэн, хуулбарласан, орчуулсан барааны тэмдгийг сонирхогч этгээдийн гаргасан хүсэлтийн дагуу эсхүл тухайн орны хууль тогтоомжоор зөвшөөрч байвал хэрэглэхийг хориглох, бүртгэлийг хүчингүй болгох, бүртгэхээс татгалзах үүрэг хүлээнэ.

Энэ заалт, тэмдгийн зонхилох бүрдэл хэсэг нь нийтэд илэрхий болсон тэмдгийн хуулбар буюу түүнийг дуурайлгасан, түүнтэй төөрөгдөл үүсгэж болохуйц байгаа тохиолдолд бүрэн хамаарахаар зохицуулсан байна. Ийнхүү 2010 онд батлагдсан Барааны тэмдэг, газар зүйн заалтын тухай хуулийн 3.1.13-р зүйлийн дагуу “нийтэд түгээмэл болсон барааны тэмдэг” гэдэг нь  бүртгэгдсэн эсэхээс үл хамааран Монгол Улсын тухайн салбарт нийтэд танил болсон барааны тэмдэг байхаар заасан аж.  Оюуны өмчтэй холбоотой нарийвчилсэн дүрэм журам боловсруулж, батлах хуульд заасан чиг үүргийнхээ хүрээнд Монгол улсын Оюуны өмчийн газар 2014 оны 04 сарын 08-нд “Барааны тэмдгийг нийтэд түгэмээл болсонд тооцох журам”- ыг батлаад байна.

Харин тухайн журам зөвхөн Монгол улсын нутаг дэвсгэрт үйлчилж, Монголын олон ниймэд түгээмэл танигдсан /үүнд дотоод ба гадаадын барааны тэмдэг тус бүр хамаарна/ байх ёстой гэдгийг санах нь зүйтэй. Өөрийн барааны тэмдгийг нийтэд түгээмэл болсонд тооцуулахтай холбоотой асуудал, маргааныг шийдвэрлүүлэхийг хүссэн компаниуд тухайн хүсэлтээ Оюуны өмчийн газрын дэргэдэх Маргаан шийдвэрлэх комисст гаргах юм.

Барааны тэмдгийг гадаадад бүртгүүлэх тухай

Аливаа компанийн бараа бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ нь түүний үйл ажиллагааны гол нүүр царай, цаашлаад компанийн үнэ бүхий хөрөнгө болдог. Олонд танигдсан барааны тэмдэгтэй бизнес эрхлэгчид зах зээлийн өрсөлдөөнд өөрийн байр сууриа бэхжүүлж хадгалах давуу талтай.

Хууль ёсны бүртгүүлсэн барааны тэмдэг нь тухайн барааны тэмдгийг бусад этгээд зөвшөөрөлгүйгээр ашиглахаас урьдчилан сэргийлж, таны эрх ашгийг хамгаалах үндэс болдог. Хэдийгээр заавал бүртгүүлэх хуулийн шаардлага байхгүй ч гэсэн компанийн барааны тэмдэгтэй ижил буюу төөрөгдөлд оруулахуйц төсөөтэй тэмдгийг бусад хэрэглэж, хууль ёсны эзэмшигчийн эрх ашгийг зөрчихөөс хамгаалах онцгой эрх билээ.

Хэрэв та өөрийн үнэ цэнэтэй цаг хугацаа, хөдөлмөрийн үр дүнд бий болсон барааны тэмдгийг Монголд төдийгүй олон улсад зөрчигдөхөөс урьдчилан сэргийлэхийг хүсвэл барааны тэмдгээ гадаадад бүртгүүлэх нь зүйтэй. Нэн ялангуяа барааны тэмдэгтэй бүтээгдэхүүнээ экспортлох аль эсхүл гадаад улсад лицензээр ашиглуулахыг хүсвэл барааны тэмдгээ гадаадад бүртгүүлэх зайлшгүй шаардлагатай.

Ингэхдээ та тухайн улсад үндэсний мэдүүлэг гаргах эсвэл олон улсын мэдүүлэг гаргах боломжтой. Эхний аргыг сонгох бол, тухайн улсынхаа барааны тэмдгийн газарт холбогдох дүрэм журмын дагуу хүсэлт гаргаж болох бөгөөд тус улсын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн үйлчилгээ авах шаардлага гарч болзошгүй юм. Гадаад улсад барааны тэмдэг бүртгүүлэхтэй холбоотой үнэ хөлс тухайн улс оронд хийгдэх үйл ажиллагаанаас хамаарч харилцан адилгүй байна.

Харин олон улсын мэдүүлгийн хувьд, та Монгол улсад бүртгүүлсэн  эсхүл бүртгүүлэхээр мэдүүлсэн барааны тэмдгээ Монгол улсын нэгдэж орсон Мадридын системээр дамжүүлж бүртгүүлэх боломжтой. Мадридын систем нь барааны тэмдэг эзэмшигчид энэ системийн 120 оронд тогтсон хугацаанд олон улсын нэг мэдүүлгээр, нэг хэл дээр, нэг иж бүрэн хураамжаар барааны тэмдгээ бүртгүүлж болно.

Та Мадридын барааны тэмдгийн олон улсын бүртгэлийн талаар дэлгэрэнгүй мэдээллийг https://www.wipo.int/madrid/en/ хаягаас аль эсхүл бидэнд хандаж авч болно.

Барааны тэмдэг эзэмшигч, газар зүйн заалт хэрэглэгчийн эрхийг зөрчих Гэмт хэргийн бүртгэлийн хэрэг нээх ажиллагаа

Хохирлын хэмжээнээс хамаарч барааны тэмдэг эзэмшигчийн эрхийг зөрчсөн үйлдэл нь зөрчил аль эсхүл гэмт хэрэг үү гэдгийг шийдвэрлэх хүчин зүйл болох бөгөөд холбогдох ял шийтгэлийн хэмжээ харилцан адилгүй байдаг тухай бид өмнөх нийтлэлүүдэд дурьдаж байсан билээ.

Монгол улсын Эрүүгийн хуулийн 18.16-р зүйлд заасан “Барааны тэмдэг эзэмшигч, газар зүйн заалт хэрэглэгчийн эрхийг зөрчих” гэмт хэрэг мөн эсэхийг тодорхойлоход бусдын барааны тэмдэг, эсхүл газар  зүйн заалтыг ашиглан хэрэглэгчийн төөрөгдөлд оруулан хуурамч бараа, бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэсэн, хадгалсан, тээвэрлэсэн, худалдсан, улсын хилээр нэвтрүүлсний улмаас бага хэмжээний хохирол буюу 300,000 төгрөгөөс дээш хэмжээний хохирол учирсан эсэхийг тогтооно. 

 Хохирлын хэмжээ нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан хэмжээ бол мөн хуулийн дагуу дараах ажиллагаа хийгдэх юм.

  • Барааны тэмдэг эзэмшигч хувь хүн, эсхүл хуулийн этгээд нь мөрдөгчид гэмт хэргийн талаархи гомдол гаргах эсхүл мэдээллэнэ. Ингэхдээ тухайн үйлдлийн улмаас учирсан хохирлын хэмжээ нь 300 000 төгрөгөөс дээш байх хэрэгтэй. Мөрдөгч тухайн гомдол, мэдээллийг хянан үзээд гэмт хэргийн шинж байгаа эсэхийг тогтоох шаардлагатай бол түүнийг хүлээн авснаас хойш 5 хоногийн дотор дараах мөрдөн шалгах ажиллагааг явуулж болно.
  • Үзлэг,
  • Шинжилгээнд зориулж дээж, хурууны хээ, ул мөрний хэв авах,
  • Гэрчээс мэдүүлэг авах,
  • Хэрэгт ач холбогдолтой бүхий тээврийн хэрэгсэл, мөнгө, эд зүйлийг хурааж авах,
  • Эд хөрөнгийг битүүмжлэх.
  • Гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан даруйд эсхүл мөрдөн шалгах ажиллагааны дараа дор заасан шийдвэрийн аль нэгийг гаргаж, энэ тухай гомдол, мэдээлэл гаргагчид мэдэгдэнэ:  
  • Хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээх,
  • Хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээхээс татгалзах саналыг прокурорт гаргах,
  • Харьяалалын дагуу шилжүүлэх саналыг прокурорт гаргах.
  • Хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээх – Мөрдөгч хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээсэн бол прокуорорт даруй мэдэгдэн, прокурорын нэгдсэн бүртгэлд бүртгүүлж, тогтоолыг 72 цагийн дотор прокурорт танилцуулна. Ийнхүү хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээснээр эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа явуулах үндэслэл болох юм. Хэрэг бүртгэлтийн ажиллагаа буюу гомдол, мэдээлэл хүлээн авснаас эрүүгийн хэрэг үүсгэж яллагдагчаар татах хүртэл ажиллагааны үндсэн хугацаа нь 1 сар байх бөгөөд прокурор хэрэг бүртгэлтийн хугацааг 3 сар хүртэл хугацаагаар  сунгаж болно.

Харин үүнтэй холбоотой анхаарах зүйл бол хэрэв прокурор тус хэрэг бүртгэлтийн ажиллагаа нээсэн мөрдөгчийн шийдвэрийг үндэслэлгүй гэж үзвэл прокурор тухайн хэрэг бүртгэлийн хэргийг хаах үүрэгтэй байна.

Барааны тэмдэг эзэмшигчийн эрхийн зөрчилд ногдуулах хариуцлага

Энэхүү нийтлэлээр бид Монгол улс дах барааны тэмдэг эзэмшигчийн эрхийн зөрчил болоод түүнтэй холбоотой зөрчил ба гэмт хэргийн ялгааны талаарх ойлголтыг өгөхийг зорьлоо.

Барааны тэмдэг, газар зүйн заалтын тухай хуулийн 12.3-р зүйлд зааснаар барааны тэмдэг эзэмшигч нь өмчлөх, ашиглах, барааны тэмдгийг зөвшөөрөлгүйгээр ашигласан бусад этгээдийн аливаа үйлдлийг таслан зогсоох болон зөрчлийн улмаас учирсан мөнгөн хохирлыг барагдуулахыг шаардах онцгох эрх эдэлнэ.

Монгол улсад барааны тэмдэг эзэмшигчийн эрхийн зөрчлийг Зөрчлийн тухай хууль ба Эрүүгийн хуульд тус тус заасан бөгөөд түүнтэй холбоотой маргааныг иргэний ба эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны дагуу шийдвэрлэж, арга хэмжээ авах боломжтой юм.  Дор дурьдсанчлан, Зөрчлийн тухай хууль ба Эрүүгийн хуулийн дагуу ногдуулах сахилгын шийтгэл хоорондоо харилцан ижилгүй буюу барааны тэмдэг эзэмшигчийн эрхийг зөрчсөн үйлдэлд ногдуулах шийтгэл гэмт хэргийн ял шийтгэлтэй харьцуулахад харьцангуй бага байна:

Зөрчлийн тухай хуульд заасны дагуу, барааны тэмдэг эзэмшигчийн эрхийг зөрчсөн тохиолдолд зөрчил үйлдэж олсон хөрөнгө, орлогыг хурааж, үйл ажиллагаагаа зогсоож, учруулсан хохирол, нөхөн төлбөрийг гаргуулах хүртэл шийтгэл ногдуулна. Тус зөрчлийг үйлдсэн хүнийг 300,000 төгрөгөөр (115 ам. доллар), харин хуулийн этгээдийг 3,000,000 төгрөгөөр  (1150 ам. доллар) торгоно.

Харин барааны тэмдэг эзэмшигчийн эрхийг зөрчсөний улмаас учирсан хохирлын хэмжээ нь 300,000 төгрөгөөс (115 ам. доллар) дээш бол гэмт хэрэг тооцохоор зохицуулсан аж. Тухайн зөрчил нь гэмт хэрэг болох нь нотлох баримтаар тогтоогдсон тохиолдолд Эрүүгийн хуулийн дагуу 1 жил хүртэл хорих ялаар шийтгэх, зорчих эрхийг хязгаарлах, нийтэд тустай ажил хийлгэх аль эсхүл 5,400,000 төгрөг (2070 ам. доллар)  хүртэл торгуулийн ял ногдуулна. Түүнчлэн, тус гэмт хэргийг зохион байгуулалттай гэмт бүлэглэл үйлдсэн тохиолдол нь ялын хэмжээг хүндрүүлэх нөхцөл байхаар тусгажээ.

Аж үйлдвэрийн өмчтэй холбоотой эрхийг зөрчсөний улмаас учирсан хохирлыг тогтооход дараах нийтлэг аргачлалыг хэрэглэж болох юм:

  1. Тухайн эрхийг зөрчсөнөөс зах зээлд худалдаалагдаж олох байсан орлогын хэмжээ, ба
  2. Уг эрхийг лицензийн гэрээгээр ашигласан бол тухайн гэрээний үнийн дүнгийн хэмжээ.

Монгол улсад барааны тэмдэг эзэмшигчийн эрхийн зөрчил, тус эрхийн эсрэг гэмт хэргийг шийдвэрлэх харилцааг Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хууль ба Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулиар зохицуулсан байна. Зөрчил ба эрүүгийн хэргийг шийдвэрлүүлэхтэй холбоотойгоор авах арга хэмжээ, хуульд заасан хугацаа болон практик дээр тулгамдаж буй асуудлуудын талаарх мэдээллийг бид дараачийн нийтлэлээр хүргүүлэх болно.

Барааны тэмдэг нь аж ахуйн нэгжийн нэрээс ямар ялгаатай вэ?

Бид өмнөх нийтлэлдээ барааны тэмдэг болон аж ахуйн нэгжийн нэр хоорондоо төстэй боловч хууль зүйн өөр өөр үр дагавартай болох талаар бичсэн. Энэ удаагийн нийтлэлдээ барааны тэмдгийг бүртгүүлэх нь хууль зүйн ямар үр дагавар үүсгэх тухай ярих болно.

Барааны тэмдэг нь таны компанийн брэндийн зах зээл дээрх байр суурийг баталгаажуулахад илүү их ач холбогдолтой юм.  Барааны тэмдэг нь лого, тэмдэг, үг, дүрс, холбоо үг, компанийн уриа эсвэл тухайн компанийг бусдаас ялгах аливаа дизайны хэлбэрээр илэрхийлэгдэж болно. Түүнчлэн барааны тэмдэг нь бүхэлдээ эсвэл хэсэгчлэн таны компанийн аж ахуйн нэгжийн нэрээс бүрдсэн байж болно.

Барааны тэмдгийг аж ахуйн нэгжийн нэрээс тусад нь бүртгүүлэх шаардлагатай. Барааны тэмдгийг оюуны өмчийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллага (Оюуны өмчийн газар)-д бүртгүүлдэг. Барааны тэмдгээ бүртгүүлснээр компани нь барааны тэмдгийг эзэмших, ашиглах онцгой эрх эдэлнэ. Энэ нь тухайн барааны тэмдгийг та бүртгүүлэхээс өмнө бусад компани эсвэл хувь хүн тус барааны тэмдгийг эзэмшиж, ашиглаж байгаагүй болохыг тодорхойлж байгаа бөгөөд тус барааны тэмдгийг та бүртгүүлснээс хойш бусад этгээд тус барааны тэмдгийг таны зөвшөөрөлгүйгээр ашиглахаас төр хамгаална гэсэн үг юм. Барааны тэмдгийг бүртгүүлснээр та дараах онцгой эрхийг эдэлнэ. Үүнд, бүртгүүлсэн барааны тэмдгийг ашиглах, хувилах, ашиг хүртэх, бусдад ашиглуулах, шилжүүлэх, мөн бусад этгээд зөвшөөрөлгүйгээр ашигласан бол уг үйлдлийг таслан зогсоохыг шаардах зэрэг багтана. Ийнхүү барааны тэмдгийг бүртгүүлэх нь таны бизнесийн (компанийн) онцлог чанарыг илтгэх оюуны өмчийг хамгаалах юм. Дээр дурдсаны дагуу таны аж ахуйн нэгжийн нэр нь бүртгэгдсэн барааны тэмдгийн бүрдэл хэсэг байж болно. Бусад этгээд таны зөвшөөрөлгүйгээр бүртгэгдсэн барааны тэмдгийг ашигласан, бүртгэгдсэн барааны тэмдэгтэй төсөөтэй барааны тэмдгийг ашигласан нь хэрэглэгчийг төөрөгдөлд оруулсан бол та уг үйлдлийг таслан зогсоохыг шаардах, эрхээ хамгаалуулахаар бусад хууль зүйн арга хэмжээ авах эрхтэй юм.

Барааны тэмдгийн мэдүүлгийг та өөрөө болон компанийн эрх бүхий албан тушаалтан, эсвэл оюуны өмчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч (ОӨИТ)-өөр төлөөлүүлэн гаргаж болно. Барааны тэмдгийн мэдүүлгийг ОӨИТ-өөр төлөөлүүлэн гаргах нь хэд хэдэн давуу талтай байдаг. Тухайлбал, барааны тэмдгийн мэдүүлгийг зохих журмын дагуу бүрэн мэдүүлэхээс гадна ОӨИТ нь барааны тэмдгийн мэдүүлгийг гаргахаас өмнө тухайн барааны тэмдгийг бүртгүүлэхээр өөр этгээд мэдүүлэг гаргасан эсэх, барааны тэмдгийг өөр этгээд бүртгүүлсэн, эзэмшиж байгаа эсэхийг давхар нягтлан шалгадаг.

Барааны тэмдэг болон аж ахуйн нэгжийн нэр хоорондоо ялгаатай юу?

Бизнес эрхэлгчид аливаа бизнес эхлүүлэхдээ барааны тэмдэг (trademark) болон аж ахуйн нэгжийн нэр (trade name)-ийн талаар буруу ойлголттой байдаг ба хооронд нь хольж хутгах тохиолдолд бий. Энэхүү хоёр ойлголт нь хоорондоо ижил төсөөтэй юм шиг боловч тэс өөр өөр зохицуулалттай ойлголтууд бөгөөд бизнес эрхлэгчид энэ хоёр ойлголтын ялгааг мэдэж байх нь зүйтэй юм. Аливаа бизнес эхлүүлэхдээ өөрийн компани болон бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг хэрэглэгчдэд таниулах, зах зээлд баттай байр суурь эзлэхэд аж ахуйн нэгжийн нэр болон барааны тэмдгийг сонгож, зохих журмын дагуу бүртгүүлэх нь чухал ач холбогдолтой байдаг. Тиймээс энэхүү асуудалд нухацтай хандах хэрэгтэй юм.

Аж ахуйн нэгжийн нэр гэдэг нь, энгийнээр хэлбэл, үйл ажиллагаа явуулж буй компанийн нэр юм. Харин барааны тэмдэг нь компанийн оюуны өмчийг хамгаалах нэг хэлбэр юм. Барааны тэмдэг нь лого, тэмдэг, үг, дүрс, холбоо үг, компанийн уриа эсвэл тухайн компанийг бусдаас ялгах аливаа дизайны хэлбэрээр илэрхийлэгдэж болно. Аж ахуйн нэгжийн нэр нь барааны тэмдгийн бүрэлдэхүүн хэсэг байж болно. Хэрэглэгчид хүссэн тодорхой бүтээгдэхүүн, үйлчилгээгээ хайж байхдаа ихэвчлэн компанийн барааны тэмдгээр нь хайж олдог байна. Аж ахуйн нэгжийн нэрийг барааны тэмдгээс ялгах шаардлагатай нэг чухал шалтгаан нь хэрвээ компаний өөрийн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг бусдаас ялгаатай, онцгой байлгах үүднээс өөрийн аж ахуйн нэрийг ашиглаж эхлэх тохиолдолд компанийн аж ахуйн нэгжийн нэр нь барааны тэмдгийн үүргийг гүйцэтгэж эхэлсэн гэсэн үг юм. Энэ тохиолдолд ийнхүү ашиглаж байгаа аж ахуйн нэгжийн нэр нь зохих журмын дагуу бүртгэгдсэн барааны тэмдэг эзэмшигчийн эрхийг зөрчиж байх магадлалтай байдаг.

Аж ахуйн нэгжийн нэр гэж юу вэ?

Аж ахуйн нэгжийн нэрийг бүртгүүлэх нь барааны тэмдгийг бүртгүүлэхээс илүү хялбар боловч хууль зүйн үр дагавар нь өөр байдаг. Аж ахуйн нэгжийн нэр нь ердөө л таны компанийн албан ёсны нэр юм. Та компани байгуулахаар шийдсэн даруйдаа улсын бүртгэлийн газарт аж ахуйн нэгжийн нэрээ бүртгүүлэх шаардлагатай. Компаниа байгуулж, аж ахуйн нэгжийн нэрээ бүртгүүлсний дараа таны компани эрх зүйн чадвартай болно. Өөрөөр хэлбэл, ийнхүү таны компани бусадтай гэрээ, хэлцэл байгуулах болон бусад бизнесийн харилцаанд орох эрх зүйн чадвартай болсон гэсэн үг юм. Аж ахуйн нэгжийн нэрийг бүртгүүлэхийн практик дээрх ач холбогдол нь голдуу захиргааны болон бүргэлийн зорилготой байдаг. Жишээлбэл, татварын тайлан тушаах, төлөх, ажилтнуудын цалинг тооцох, төлөх, компанийн вэбсайт нээх болон бусад цахим сүлжээнд компанийн талаарх мэдээлэл байршуулах, зар сурталчилгаа байршуулах, компанийн бүтээгдэхүүний сав, баглаа, боодол, шошго дээр байршуулах гэх мэт. Аж ахуйн нэгжийн нэрийг бүртгүүлэх нь компанийн брэндийг хамгаалахаас илүүтэйгээр татварын байгууллагад таны компани, үйл ажиллагааны талаарх мэдээ, мэдээллийг бүртгэх, мэдээллээр хангах зорилготой байдаг. Хэдийгээр аж ахуйн нэгжийн нэрийн эрх зүйн хамгаалалт нь барааны тэмдгийн эрх зүйн хамгаалалтаас маш ялгаатай, өөр үр дагавартай боловч аж ахуйн нэгжийн нэрийг сонгохдоо анхаарал хандуулж, бодлоготойгоор сонгох нь чухал юм. Учир нь таны компани зах зээл дээр тодорхой байр суурь эзлэх нь нэрээ зөв сонгохоос эхлэх юм.