Tag Archives: Дагаж мөрдөх

Компани шинээр байгуулахад эцсийн өмчлөгчийг бүртгүүлэх шаардлага



Posted by , , ,

Энэ удаагийн блогоор манай хуулийн фирм шинээр бүртгүүлэх хуулийн этгээд эцсийн өмчлөгчийн мэдээллийг бүртгүүлэх үүрэгтэй байдаг эсэх талаар асуудлын талаар бичих болно.

Монгол Улс 2019 онд Татварын ерөнхий хуулийг шинэчлэн найруулсан бөгөөд хуулийн 18 дугаар зүйлд Монгол Улсын татварын байгууллага нь татварын хэлэлцээр байгуулсан бусад улстай татвар төлөгчийн талаарх мэдээллийг харилцан солилцох асуудлыг зохицуулсан. Тэрхүү харилцан солилцох мэдээллүүдийн нэг нь хуулийн этгээдийн эцсийн өмчлөгчийн мэдээлэл юм.

Иймд Монгол Улс нь татварын хэлэлцээр байгуулсан бусад улсуудтай харилцан мэдээлэл солилцох боломжийг бүрдүүлэх, Хуулийн этгээдийн бүртгэлийн газар болон Татварын байгууллага хоорондын хамтын ажиллагааг сайжруулах зорилгоор хуулийн этгээдийн эцсийн өмчлөгчийн талаарх мэдээллийг бүртгэх, нэгдсэн мэдээллийн сантай болох бодлогыг хэрэгжүүлсэн юм.

Үүнтэй холбогдуулж Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулснаар Монгол Улсад бүртгэлтэй бүх хуулийн этгээдүүд өөрсдийн эцсийн өмчлөгчийн талаарх мэдээллийг Монгол Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын Хуулийн этгээдийн бүртгэлийн газарт бүртгүүлэх үүрэгтэй болсон. Түүнчлэн шинээр байгуулагдаж буй хуулийн этгээдүүд өөрсдийн эцсийн өмчлөгчийг бүртгүүлэх шаардлагыг хангасны үндсэн дээр компанийг бүртгүүлэх эрхтэй болно.

Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай хууль болон Мөнгө угаах болон терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх тухай хуульд зааснаар хуулийн этгээдийн эцсийн өмчлөгч гэж тухайн хуулийн этгээдийн хөрөнгийн дийлэнх хэсгийг дангаар эсхүл бусадтай хамтран өмчилж байгаа, эсхүл тухайн хуулийн этгээдийн үйл ажиллагааг удирдан чиглүүлж, эсхүл өөрийн үйлдлийг бусдаар төлөөлүүлэн хийлгэж байгаа, эсхүл хуулийн этгээдийг болон уг хуулийн этгээдээс хийх аливаа хэлцэл, түүнийг хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааг удирдах замаар тухайн хуулийн этгээдийг өмчилж үр шим, ашиг орлогыг хүртэж байгаа хүнийг хэлнэ.

Дээрхээс дүгнэвэл шинээр байгуулагдаж буй компани нь улсын бүртгэлд бүртгүүлэхдээ  эцсийн өмчлөгчийн мэдээллийг Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн газарт УБ-12 маягт бөглөн бүртгүүлэх үүрэгтэй байдаг байна.

Цалин, түүнтэй адилтгах орлогоос шаталсан системээр татвар төлөх зохицуулалт хэрэгжиж эхэллээ



Posted by , ,

Манай байгууллагад сүүлд ирүүлсэн олон улсын судалгааны асуулгад Монгол Улсын Хувь хүний орлогын албан татварын тухай хуульд шинэчлэл, өөрчлөлт орсон эсэх талаар байлаа.

Хувь хүний орлогын албан татварын тухай хуулийн нэмэлт өөрчлөлт 2023 оны 1 дүгээр сарын 1-нээс мөрдөгдөж эхэллээ. Тухайн өөрчлөлтөөр хувь хүний цалин болон түүнтэй адилтгах бусад орлогоос шаталсан татвар авах зохицуулалтыг тусгасан. Тодруулбал цалингийн орлогоос авах шаталсан татварыг дараах байдлаар суутгана.

  1. 0-120 сая хүртэлх төгрөгийн орлого олсон тохиолдолд 10%-ын татвар.
  2. 120 сая-180 сая хүртэлх төгрөгийн орлого олсон тохиолдолд 12 сая төгрөг дээр 120 сая төгрөгөөс давсан орлогод 15%-ын татвар.
  3. 180 саяас дээш орлого олсон тохиолдолд  18 сая төгрөг дээр 180 сая төгрөгөөс давсан орлогод 20%-ын татвар.

Жишээ нь 144 сая төгрөгийн цалин, түүнтэй адилтгах орлоготой хувь хүний 120 сая төгрөгийн орлогоос 10%-ын татвар суутгана. Үлдсэн 24 сая төгрөгийн орлогоос 15%-ын татварыг суутгаж тооцно.  

Монгол дахь криптовалютын солилцоо, арилжаа



Posted by , ,

Бид олон улсын бизнес эрхэлдэг гадаадын олон үйлчлүүлэгчидтэй хамтран ажиллаж байх явцад сүүлийн үед асуусан асуултуудын нэг бол криптовалют Монголд хууль ёсны эсэх, түүнийг хэрхэн зохицуулж буй талаар байлаа.

Монголд криптовалютын арилжаа, солилцоо нь хууль ёсны бөгөөд 2021 оны 12 дугаар  сарын 17-ны өдрөөс хэрэгжиж эхэлсэн “Виртуал өмчийн үйлчилгээ үзүүлэгчийн тухай”хуулиар зохицуулагдаж байна.

Дэлхий дахинд технологийн процесс хурдацтай хөгжиж байгаатай зэрэгцэж Монголд крипто хөрөнгийн зах зээл өргөжиж байна. Иймээс олон нийтийг эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх, криптовалютын арилжаа, солилцооны талаарх шаардлагатай бүртгэл хийх мөн мөнгө угаах, террорист санхүүжүүлэхтэй холбоотой гүйлгээнээс урьдчилан сэргийлэх, хянах үүднээс эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх шаардлага үүссэн.

Эдгээр асуудлыг харгалзан Монгол Улс криптовалютын харилцааг зохицуулахаар “Виртуал өмчийн үйлчилгээ үзүүлэгчийн тухай” хуулийг баталсан. Хуулийн гол зорилго нь криптовалют солилцох, арилжаалах үйлчилгээ үзүүлэгчдийг бүртгэх, тэдний үйл ажиллагаанд хяналт тавих, хууль ёсны эрх, үүргийг нь тодорхойлох явдал юм. 2022 оны 12 дугаар сараас эхлэн уг хуулиар Санхүүгийн зохицуулах хороонд криптовалютын солилцоо, худалдааны үйлчилгээ үзүүлэгч хуулийн этгээдийг бүртгэх, хянах эрхийг олгосон бөгөөд криптовалютын үйлчилгээ үзүүлэх компаниуд эрх бүхий байгуулагад бүртгүүлж, тусгай зөвшөөрөл авах ёстой. Түүнчлэн криптовалютын солилцоо, арилжааны үйлчилгээ үзүүлэгчийн орлогод татвар ногдуулж нэмэгдсэн өртгийн албан татвараас чөлөөлөгдхөөр хуульчилсан болно.

Зөвшөөрлийн хугацаа сунгах



Posted by , , , ,

Зөвшөөрлийн хугацааг сунгахдаа 30 хоногийн өмнө эрх бүхий этгээдэд сунгуулах хүсэлт гаргана. Шинээр орсон сонирхолтой зохицуулалт бол зөвшөөрөл эзэмшигч нь хуульд заасан нөхцөл, шаардлагыг хангаж улмаар татварын өр төлбөргүй, байнгын тогтвортой ажлын байр бий болгосон бол зөвшөөрлийн анх олгосон хугацааг хоёр дахин нэмэгдүүлж сунгана. Өөрөөр хэлбэл зөвшөөрлийг 3 жилээр олгосон бол сунгахдаа 6 жилээр сунгах боломжтой гэсэн үг. Одоогийн зохицуулалт ихэвчлэн анх олгосон хугацаагаар буюу 3 жилээр олгосон бол 3 жилээр сунгадаг байсан.

Өөр нэг сонирхолтой зохицуулалт нь хугацаа сунгуулахаар өгсөн өргөдөл болон бүрдүүлсэн материалыг хүлээн авснаас хойш ажлын 10 өдрийн дотор хянан шийдвэрлэх (сунгана эсвэл татгалзах) бөгөөд хэрэв энэ хугацаанд хариу өгөөгүй бол зөвшөөрөл сунгагдсанд тооцно.

Хариу өгөөгүй бол зөвшөөрөл сунгагдсанд тооцно гэдэг зохицуулалт бол иргэд, хуулийн этгээдэд маш ач холбогдолтой ашигтай зохицуулалт болсон байна.Практикт эрх бүхий байгууллага хугацаандаа шийдвэр гаргахгүй удааширсны улмаас тусгай зөвшөөрөл хүчингүй болох тохиолдол маш их байсан. Зөрчигдсөн эрхээ сэргээлгэхээр шүүхэд хандах, цаг хугацаа алдах гэх мэтээр, иргэд хуулийн этгээдэд асар их хүндрэл, төвөг уддаг байсан.Төрийн албан хаагчийн эс үйлдэхгүйгээс болж иргэд, хуулийн этгээд хохирдог байдал цөөрнө гэсэн үг.

Шинээр орсон өөр нэг шинэлэг зохицуулалт нь Зөвшөөрлийн цахим нэгдсэн сантай байхаар хуулийн төсөлд тусгасан. Зөвшөөрлийн цахим нэгдсэн санг Ерөнхий сайдын дэргэдэх Зөвлөлийн ажлын алба эрхэлнэ. Зөвшөөрөл олгосон, сунгасан, түдгэлзүүлсэн, хүчингүй болгосон, дуусгавар болсон, зөвшөөрлийг барьцаалсан, шилжүүлсэн шийдвэр мэдээллийг зөвшөөрлийн цахим нэгдсэн санд бүргүүлэхээр зохицуулсан байна.

Гадаад улсын иргэд тоон гарын үсэг хэрэглэх боломжтой болно



Posted by , , ,

Цахим гарын үсгийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгыг 2021 оны 12 дугаар сард баталсан бөгөөд энэ оны 5 дугаар сарын 1-ээс мөрдөж эхэлнэ.

Хуулийн шинэчилсэн найруулгад цахим гарын үсэг болон тоон гарын үсгийг ялгаж өгсөн. Хуульд зааснаар цаасан хэлбэрт байгаа мэдээллийг мэдээллийн системийн тусламжтайгаар цахим хэлбэрт шилжүүлсэн, эсхүл цахим орчинд үүсгэсэн, илгээсэн, хүлээн авсан, хадгалсан, хандах боломжтой цахим мэдээлэлд (төрийн нууцад хамааруулснаас бусад) цахим гарын үсэг хэрэглэнэ.

Ер нь тоон гарын үсэг бол тухайн хүний дахин давтагдашгүй өгөгдөл (хурууны хээ зэрэг)-ийг цахим хэлбэрт хувиргасан аливаа баримт бичгийг баталгаажуулдаг мэдээлэл юм. Тоон гарын үсэг нь цахим гарын үсгийн нэг хэлбэр бөгөөд тоон гарын үсгийн хувийн түлхүүр ашиглан мэдээллийг шифрлэж хувиргалтад оруулж үүсгэсэн, гэрчилгээ эзэмшигчийг тоон гарын үсгийн нийтийн түлхүүр ашиглан таних, шалгах боломжтой байх шаардлагыг хангасан байна гэж хуульд заажээ. Хуулийн этгээдэд олгох тоон гарын үсэг нь цахим тамга хэлбэртэй байна. Цахим тамга нь тоон гарын үсэгт тавигдах шаардлагыг хангасан байх бөгөөд цахим тамгыг хуулийн этгээдийг төлөөлөх эрх бүхий этгээд эзэмшинэ. Тоон гарын үсэг хэрэглэхийн тулд тоон гарын үсгийн гэрчилгээтэй байна. Тоон гарын үсэг нь цаасан хэлбэрт байгаа мэдээлэлд зурсан гарын үсэгтэй адил хүчинтэй байна гэж хуульд заажээ.

Тоон гарын үсэг үүсгэх болон хувийн түлхүүрийг хадгалах, хэрэглэхэд шаардлага хангасан тоон гарын үсгийн хэрэгслийг ашиглах бөгөөд уг хэрэгслийг гэрчилгээ эзэмшигч эзэмшинэ. Монгол улсын иргэдийн хувьд иргэний үнэмлэхийг тоон гарын үсгийн хэрэгслээр ашиглаж болно гэж хуульд тусгайлан заасан бөгөөд тоон гарын үсгийн гэрчилгээний мэдээлэл, хувийн түлхүүрийг иргэний үнэмлэхний санах ойд байршуулна. Тоон гарын үсгийн хэрэгслийн төрөлд хуулийн хязгаар тогтоохгүй боловч шаардлага хангасан тоон гарын үсгийн хэрэгслийн төрлийн жагсаалтыг Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яам гаргана.

Одоо хүчин төгөлдөр үйлчилж байгаа хуулиар зөвхөн Монгол Улсын иргэн, хуулийн этгээдэд тоон гарын үсэг хэрэглэхээр заасныг өөрчилж, гадаад улсын иргэн, харьяалалгүй хүн мөн тоон гарын үсэг хэрэглэх боломжтой болсон. Мөн гадаад улсын хууль тогтоомжийн дагуу олгосон гэрчилгээг хуульд заасан нөхцөлийн аль нэгийг хангасан тохиолдолд хуульд заасан журмын дагуу Монгол Улсад олгосон гэрчилгээтэй адилтган хэрэглэж болохоор хуульчилсан байна. Түүнчлэн тоон гарын үсгийн гэрчилгээнд тусгах мэдээллийг, гэрчилгээ олгох үйл ажиллагаа эрхлэх тусгай зөвшөөрлийн талаарх зохицуулалтыг, нийтийн түлхүүрийн дэд бүтцийн талаарх төрийн зохицуулалтыг

Байгаль орчинд үзүүлэх нөлөөллийн талаар мэдэх эрхийг баталгаажуулсан хууль удахгүй батлагдах нь



Posted by , , , ,

Монгол Улсын Их Хурлаас 2019 оны 11 дүгээр сарын 14-ны өдөр Монгол Улсын Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулсан бөгөөд энэхүү нэмэлт өөрчлөлтөөр Монгол Улсын Үндсэн хуулийн 6 дугаар зүйлийн хоёр дахь хэсэгт “… Иргэн эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах эрхийнхээ хүрээнд газрын хэвлийн баялгийг ашигласнаар байгаль орчинд үзүүлэх нөлөөллийн талаар мэдэх эрхтэй” гэж хуульчилсан.

Үндсэн хуулинд заасан энэхүү эрхийг хэрэгжүүлэхийн тулд Байгаль орчныг хамгаалах тухай хууль болон Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээний тухай хуульд иргэд тухайн нутаг дэвсгэрийн хүрээнд газрын хэвлийн баялгийн ашиглалтын нөхцөл байдал, байгаль орчинд үзүүлж байгаа нөлөөлөл, нөхөн сэргээлт болон эрх бүхий байгууллагаас хяналтын чиглэлээр хэрэгжүүлж байгаа арга хэмжээний талаар мэдэх эрхийг хуульчилж, Үндсэн хуулиар олгогдсон эрхийг хэрэгжүүлэх хуулийн зохицуулалт батлагдах шатандаа явж байна.

Энэ маш чухал зохицуулалт юм. Иргэд болон газрын баялгийг ашиглагч компани болон төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлэгч, орон нутгийн удирдлага болох Иргэдийн Төлөөлөгчидийн Хурал, Засаг дарга нарын хооронд гурвалсан маргаан байнга гардаг. Иргэдийн зүгээс тухайн орон нутагт газрын хэвлийн нөөцийг ашиглаж байгаа компани болон төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлэгч нь байгаль орчныг сүйтгэж байна, нөхөн сэргээлт хийхгүй байна гэж гомдол гаргаж, тухайн үйл ажиллагааг зогсоох арга хэмжээ авахыг шаардах зэрэг тэмцэл явуулдаг. Энэ нь юунаас үүдэлтэй вэ гэхээр иргэдийг мэдэх эрхээр хангадаггүй, хүссэн мэдээлэлийг нь өгдөггүй. Өөрөөр хэлбэл газрын хэвлийн баялгийн ашиглалтын явц,  байгаль орчинд үзүүлж байгаа нөлөөлөл, нөхөн сэргээлтийн явц, үр дүнгийн талаарх мэдээлэл өгөх, эсхүл танилцах боломжоор хангахгүй байгаагаас иргэд буруу ташаа мэдээлэл авах, буруу ойлголттой болох зэрэг сөрөг үр дагавар их гардаг байсан.

Нөгөө талаас орон нутгийн удирдлага иргэдэд дээр дурьдсан мэдээлэл өгдөггүй байсантай холбогдож иргэд орон нутгийн Засаг дарга болон Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хуралд итгэх итгэл алдарч улмаар газрын баялгийг ашиглагч компани болон төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлэгчийн эрх ашгийг хамгаалж, тэдэнд үйлчилж, иргэдийн эрх, ашиг сонирхлыг хамгаалахгүй, хохироож байна гэж шүүмжлэх тохиолдол маш их гардаг байсан.

Газрын баялгийг ашиглагч компани болон төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлэгчийн хувьд тухайн орон нутгийн иргэдийг ажилуулах, орон нутгийг хөгжүүлэхэд зориулж санхүүгийн дэмжлэг үзүүлэх, нөхөн сэргээлтийн ажлыг тогтмол хийх зэрэг тодорхой хэмжээний хөрөнгө мөнгө зарцуулсан, тодорхой ажил хийсэн байдаг. Иргэдэд мэдээлэл өгөх эсвэл танилцах боломжоор хангахгүй байгаагаас иргэд хийсэн ажил, оруулсан хөрөнгийн талаар мэдээлэлгүйн улмаас буруу ташаа ойлгох тэдний хооронд үл ойлголцол гарах гэх мэт зөрчил их байдаг байсан.

Тиймээс дээрх зохицуулалт бол иргэдийг мэдээллээр хангах, мэдэх эрхээ эдлэхийг баталгаажуулах, мөн түүнчлэн орон нутгийн удирдлага болон төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлэгч нь хийсэн ажлаа тайлагнах авч хэрэгжүүлсэн арга хэмжээний үр дүнгийн талаар мэдээлэх үүрэг хүлээлгэсэн чухал зохицуулалт болсон гэж үзэж байна.

Дээр дурьдсан хоёр хуульд нэг талаас Иргэн тухайн нутаг дэвсгэрийн хүрээнд байгалийн баялгийн ашиглалтын нөхцөл байдал, байгаль орчинд үзүүлж байгаа нөлөөлөл, нөхөн сэргээлтийн явц болон төрийн эрх бүхий байгууллагаас хяналтын чиглэлээр хэрэгжүүлж байгаа арга хэмжээний талаар мэдээлэл авах хүсэлтийг аймаг, нийслэл, сум дүүргийн Засаг дарга, Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурал, Төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлэгчид гаргах эрхийг хуулиар олгосон байна.

Нөгөө талаас аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн хурал болон Засаг дарга нь тухайн нутаг дэвсгэрийн хүрээнд газрын баялгийн ашиглалтын нөхцөл байдал, байгаль орчинд үзүүлж байгаа нөлөөлөл, нөхөн сэргээлт болон хяналтын чиглэлээр хэрэгжүүлсэн арга хэмжээний талаар иргэдэд нээлттэй мэдээлэх, хүсэлтийн дагуу холбогдох мэдээлэл өгөх, Иргэдийн Төлөөлөгчдийн хуралд тайлагнах үүргийг тус тус хүлээсэн байна.  

Төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлэгчийн хувьд иргэний хүсэлтийн дагуу өөрийн үйл ажиллагаатай холбоотой газрын баялгийн ашиглалтын явц,  байгаль орчинд үзүүлж байгаа нөлөөлөл, нөхөн сэргээлтийн явц, үр дүнгийн талаарх мэдээлэл өгөх, эсхүл танилцах боломжоор хангах үүрэг хүлээсэн байна.