Барааны тэмдгийн бүртгэл хүчингүй болох үндэслэл

Сүүлийн үед манай хуулийн фирмийн хуульчид Монгол Улсад сонирхогч этгээд барааны тэмдгийн бүртгэлийг хүчингүйд тооцуулах хүсэлт гаргах боломжтой эсэх талаар тодруулахыг хүссэн үйлчлүүлэгчид энэ талаарх хуулийн зөвлөгөөг өглөө.

Барааны тэмдгийн бүртгэлийг Оюуны өмчийн дэргэдэх Маргаан шийдвэрлэх комисс (МШК)-д гаргасан хүсэлтийн дагуу хүчингүй болгох боломжтой бөгөөд хуульд тусгайлан заасан хэд хэдэн үндэслэл байдаг.

Аливаа сонирхогч этгээд барааны тэмдгийн бүртгэлийг дараах үндэслэлээр хүчингүй болгуулах хүсэлтийг МШК-д гаргаж болно. Үүнд:

  • Барааны тэмдгийг бүртгэх хуулийн шаардлагыг зөрчиж бүртгүүлсэн;
  • Барааны тэмдэг нь Парисын конвенцын гишүүн аль нэг улсад тухайн барааны тэмдгийн хувьд онцгой эрх эзэмшигч этгээдийн зөвшөөрөлгүйгээр түүний төлөөлөгч, эсхүл бараа, бүтээгдэхүүнийг борлуулагч этгээдийн нэр дээр бүртгэгдсэн
  • Барааны тэмдэг эзэмшигч хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр барааны тэмдгийг таван жилийн турш ашиглаагүй.

Ийнхүү хүчингүй болгох хүсэлтийг Оюуны өмчийн газрын албан ёсны тогтмол хэвлэлд нийтэлснээс хойш нэг жилийн дотор ирүүлсэн байх хуулийн шаардлага байдаг. МШК нь хүсэлтийг хүлээж авснаас хойш 6 сарын дотор тухайн барааны тэмдгийн бүртгэлийг хүчингүй болгох эсэхийг хянан шийдвэрлэж, хүсэлт гаргагчид мэдэгдэнэ.

Хэдийгээр Монгол Улсын Барааны тэмдэг, газар зүйн заалтын тухай хууль нь тодорхой үндэслэлээр барааны тэмдгийн бүртгэлийг хүчингүй болгох хүсэлтэй сонирхогч этгээдэд маргах эрхийг нь олгодог боловч хүсэлт гаргах хугацаа нэг жил байгаа нь хэтэрхий богино юм. Өөрөөр хэлбэл энэхүү хугацаа өнгөрсний дараа маргаан бүхий барааны тэмдгийн бүртгэлийг хүчингүй болгох боломжгүй болох юм. Гэтэл Монгол Улсын нэгдэн орсон Аж үйлдвэрийн өмчийг хамгаалах Парисын конвенц (Парисын конвенц)-д барааны тэмдгийг хүчингүйд тооцох хүсэлт гаргах урт хугацаа заасан байдаг. Жишээлбэл, Парисын конвенцын 6bis дах зүйлд бүртгэгдсэн барааны тэмдэг нь нийтэд түгээмэл болсон барааны тэмдэгтэй зөрчилдвөл нийтэд түгээмэл болсон тэмдэг эзэмшигч маргаан бүхий барааны тэмдгийн хүчингүй болгох хүсэлтийг тухайн тэмдэг бүртгэгдсэн өдрөөс хойш 5 жилийн дотор гаргах эрхтэй байдаг. Үүнээс харахад, Монгол Улсын Барааны тэмдэг, газар зүйн заалтын тухай хуулийг нэгдэн орсон олон улсын хуульд нийцүүлэх зорилгоор барааны тэмдгийн бүртгэлийг хүчингүй болгох хүсэлт гаргах хугацааг уртасгах шаардлагатай.

Компани шинээр байгуулахад эцсийн өмчлөгчийг бүртгүүлэх шаардлага

Энэ удаагийн блогоор манай хуулийн фирм шинээр бүртгүүлэх хуулийн этгээд эцсийн өмчлөгчийн мэдээллийг бүртгүүлэх үүрэгтэй байдаг эсэх талаар асуудлын талаар бичих болно.

Монгол Улс 2019 онд Татварын ерөнхий хуулийг шинэчлэн найруулсан бөгөөд хуулийн 18 дугаар зүйлд Монгол Улсын татварын байгууллага нь татварын хэлэлцээр байгуулсан бусад улстай татвар төлөгчийн талаарх мэдээллийг харилцан солилцох асуудлыг зохицуулсан. Тэрхүү харилцан солилцох мэдээллүүдийн нэг нь хуулийн этгээдийн эцсийн өмчлөгчийн мэдээлэл юм.

Иймд Монгол Улс нь татварын хэлэлцээр байгуулсан бусад улсуудтай харилцан мэдээлэл солилцох боломжийг бүрдүүлэх, Хуулийн этгээдийн бүртгэлийн газар болон Татварын байгууллага хоорондын хамтын ажиллагааг сайжруулах зорилгоор хуулийн этгээдийн эцсийн өмчлөгчийн талаарх мэдээллийг бүртгэх, нэгдсэн мэдээллийн сантай болох бодлогыг хэрэгжүүлсэн юм.

Үүнтэй холбогдуулж Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулснаар Монгол Улсад бүртгэлтэй бүх хуулийн этгээдүүд өөрсдийн эцсийн өмчлөгчийн талаарх мэдээллийг Монгол Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын Хуулийн этгээдийн бүртгэлийн газарт бүртгүүлэх үүрэгтэй болсон. Түүнчлэн шинээр байгуулагдаж буй хуулийн этгээдүүд өөрсдийн эцсийн өмчлөгчийг бүртгүүлэх шаардлагыг хангасны үндсэн дээр компанийг бүртгүүлэх эрхтэй болно.

Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай хууль болон Мөнгө угаах болон терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх тухай хуульд зааснаар хуулийн этгээдийн эцсийн өмчлөгч гэж тухайн хуулийн этгээдийн хөрөнгийн дийлэнх хэсгийг дангаар эсхүл бусадтай хамтран өмчилж байгаа, эсхүл тухайн хуулийн этгээдийн үйл ажиллагааг удирдан чиглүүлж, эсхүл өөрийн үйлдлийг бусдаар төлөөлүүлэн хийлгэж байгаа, эсхүл хуулийн этгээдийг болон уг хуулийн этгээдээс хийх аливаа хэлцэл, түүнийг хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааг удирдах замаар тухайн хуулийн этгээдийг өмчилж үр шим, ашиг орлогыг хүртэж байгаа хүнийг хэлнэ.

Дээрхээс дүгнэвэл шинээр байгуулагдаж буй компани нь улсын бүртгэлд бүртгүүлэхдээ  эцсийн өмчлөгчийн мэдээллийг Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн газарт УБ-12 маягт бөглөн бүртгүүлэх үүрэгтэй байдаг байна.

Барааны тэмдгийн зөрчил хянан шалгах журам, түүнд ногдуулах хариуцлага

Монгол Улсад барааны тэмдгийн зөрчлийг хянан шалгах журмыг Оюуны өмчийн тухай хууль, Зөрчлийн тухай хууль, Төрийн хяналт шалгалтын тухай хуулиар зохицуулна. Харин тухайн зөрчилд ногдуулах хариуцлага нь учруулсан хохирлын хэмжээнээс хамаарч Зөрчлийн тухай хууль эсхүл Эрүүгийн хуульд заасан шийтгэл ногдуулах хуулийн санкцтай бөгөөд өөрөөр хэлбэл барааны тэмдгийн зөрчилтэй холбоотой маргааныг иргэний эсвэл эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны дагуу шийдвэрлэнэ гэсэн үг юм. Хэдийгээр Монгол Улсад барааны тэмдгийн зөрчил түгээмэл боловч ихэнх зөрчил нь гэмт хэргийн шинжтэй бус харин барааны тэмдгийн зөрчил болон шалгагдаж байна. Тиймээс өнөөдрийн блогоор бид барааны тэмдгийн зөрчлийг иргэний журмаар хянан шийдвэрлэх ажиллагаа, зөрчлийн талаар дэлгэрүүлэн авч үзэх болно.

Монгол Улсын Барааны тэмдэг, газар зүйн заалтын тухай хуулийн 12 дугаар зүйлийн 12.3-т заасны дагуу барааны тэмдэг эзэмшигч нь өөрийн барааны тэмдгийг ашиглах, барааны тэмдгийг зөвшөөрөлгүй ашигласан этгээдийн үйлдлийг таслан зогсоох, зөрчлийн улмаас учирсан мөнгөн хохирлыг барагдуулахыг шаардах онцгой эрхтэй.

Оюуны өмчийн асуудал эрхэлсэн төрийн албан тушаалтан оюуны өмчтэй холбоотой, тэр дундаа барааны тэмдгийн зөрчлийн талаарх асуудлыг хариуцна. Эрх бүхий этгээд (хяналтын байцаагч) нь барааны тэмдгийн зөрчлийн талаарх гомдол, мэдээллийг хүлээн авсны дараа зөрчлийн хэргийг хянан шалгах ажиллагааг явуулна. Хяналтын байцаагч гомдлыг хүлээн аваад, гаргасан нэхэмжлэл, нотлох баримтыг үндэслэн зөрчлийн хэргийг эхлүүлэх эсэхийг шийдвэрлэнэ. Хянан шалгах ажиллагааг явуулж дууссанаар байцаагч тухайн зөрчилд хариуцлага ногдуулахгүйгээр хэргийг таслан зогсоох, эсвэл шийтгэл ногдуулах эсэх талаар шийдвэрийг гаргана.

Монгол Улсын Зөрчлийн тухай хуульд зааснаар байцаагч барааны тэмдгийн зөрчилд дараах шийтгэлийг ногдуулна:

  • Зөрчил үйлдэж олсон эд хөрөнгө, түүнээс олсон орлогыг хураан авах;
  • Зөвшөөрөлгүй үйл ажиллагааг таслан зогсоох;
  • Барааны тэмдэг эзэмшигчид учирсан хохирлыг нөхөн төлүүлэх;
  • Тус зөрчлийг үйлдсэн этгээдийг 300,000 хүртэл төгрөг харин хуулийн этгээдийг 3,000,000 хүртэл төгрөгөөр торгох.

Барааны тэмдгийн зөрчлийн шийдвэрийг Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт хүчин төгөлдөр мөрдөнө.

Монгол дах домэйн нэрийн маргаан зохицуулалт

Саяхан манай нэг үйлчлүүлэгч монгол улсын харилцаа холбооны тухай хууль, ялангуяа домэйн нэрийн бүртгэл, маргааныг шийдвэрлэх асуудлаар зөвлөгөө авахыг хүссэн юм. Бид үйлчлүүлэгчийнхээ асуултад хууль зүйн дүн шинжилгээ хийж, Монгол дахь домэйн нэрийн зохицуулалтын талаарх үйлчлүүлэгчийн асуултад хууль зүйн зөвлөгөө өгөхийн хажуугаар энэ талаарх мэдээллийг уншигч та бүхэнд хуваалцахаар шийдлээ.

Монгол Улсын Харилцаа холбооны зохицуулах хороо (ХХЗХ) нь домэйн нэрийг бүртгэх, ашиглах журмын хэрэгжилтэд хяналт тавих чиг үүрэг бүхий Засгийн газрын эрх бүхий байгууллага юм. Монголд Датаком LLC хэмээх ганцхан компани домэйн нэрийг бүртгүүлэх эрхийг ХХЗХ-оос авсан байдаг. Датаком LLC-ийн вэбсайт нь WHOIS эзэмшигчийн мэдээллийн сантай бөгөөд сонирхогч этгээд тодорхой домэйн нэр эзэмшигчийн талаар мэдээлэлийг хайх боломжтой байдаг.

ХХЗХ нь домэйн нэрийн бүртгэгч (домэйн нэр эзэмшигч) болон гуравдагч этгээдийн хооронд үүссэн маргааныг шийдвэрлэх эрх бүхий засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг юм. 2020 онд засгийн газар “Домэйн нэр бүртгэх, ашиглах журам”-ыг баталсан. Энэхүү журамд ХХЗХ хүсэлт, гомдлыг хянан шийдвэрлэхдээ Монгол Улсын хууль, тогтоомжийг дагаж мөрдөхөөр зохицуулсан. Монгол Улсын хууль тогтоомж болон энэхүү журмаар тусгайлан зохицуулаагүй Монгол Улсад бүртгэгдсэн домэйн нэрийн бүртгэл, ашиглалттай холбоотой асуудлыг шийдвэрлэхдээ Олон улсын интернэтийн цахим нэр, тоон хаягжилтын корпорацын Домэйн нэрийн тухай маргааныг шийдвэрлэх бодлого (UDRP)-ын холбогдох хэсгийг баримталж болно.

Домэйн нэрийг бүртгэх, ашиглах журамд зааснаар ХХЗХ нь домэйн нэр бүртгэгч болон бүртгүүлэгчээс бусад гуравдагч этгээдийн гаргасан хүсэлт, гомдол, шаардлагатай бусад баримтуудыг хүлээж авсны дараа  домэйн нэр бүртгэгч, бүртгүүлэгч болон холбогдох бусад этгээдүүдэд мэдэгдэх бөгөөд тэдгээр нь хүсэлт, гомдлыг хүлээн авснаас хойш 14 хоногийн дотор хариу тайлбар гаргана. ХХЗХ хариу тайлбарыг хүлээн авснаас хойш 21 хоногийн дотор хүсэлт, гомдлыг шийдвэрлэнэ. Хүсэлт, гомдлын агуулгаас хамааран тухайн асуудлаар мэргэжилтнүүдийн саналыг авах зорилготойгоор 3 шинжээчээс бүрдсэн комиссыг томилж болно. Ийм тохиолдолд домэйн нэрийн эсрэг хүсэлт, гомдлыг шийдвэрлэх хугацаа илүү урт байна. Энэхүү журамд заасны дагуу ХХЗХ шаардлагатай гэж үзсэн тохиолдол гомдол гаргасан тал болон домэйн нэрийг бүртгэсэн байгууллага маргаан шийдвэрлэх хуралдаанд оролцож болно.

Нийгмийн даатгалын шимтгэлийн талаарх ажил олгогчийн үүрэг

Сүүлийн үед манай Монголын хуульчид үйлчлүүлэгчид компани байгуулахад нь туслалцаа үзүүлж байна. Үүнээс улбаалан компани байгуулагдсаны дараа ажил олгогч ямар үүрэг хариуцлага хүлээх талаар дараагийн асуултад зөвөлгөө өгөх шаардлага гардаг. Компанийн анхаарах ёстой асуудлуудын нэг нь ажилчдынхаа даатгалын шимтгэлийг төлөх үүрэг юм.

Монгол Улсын нийгмийн даатгалын тогтолцоо нь Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт ажиллаж байгаа иргэн, гадаадын ажилтан, харьяалалгүй хүн бүрийг тэтгэвэрт гарах, эрүүл мэнд, хөдөлмөрийн чадвараа алдах, ажилгүй болоход тэтгэвэр, тэтгэмж, төлбөр өгч эрсдэлээс хамгаалах арга хэмжээг юм. Нийгмийн даатгалын сан нь Нийгмийн даатгалын хөтөлбөрийг санхүүжүүлэхийн тулд ажил олгогч, ажилтны аль алинаас нь хуримтлуулсан мөнгөн дүн юм.

Монгол Улсын Нийгмийн даатгалын тухай хуулиар ажил олгогч, ажилтны аль алиных нь төлөх ёстой нийгмийн даатгалын шитгэлийн хэмжээг тогтоосон. 2023 оны байдлаар аж ахуй нэгжээс хамааран ажил олгогчийн цалингийн хэмжээгээр төлөх төлбөрийн хэмжээ 12.5%- 14.5% байна. Ажилчдын цалингийн хэмжээ болон түүнтэй адилтгах орлогоос 11.5%-аар тооцогддог боловч сар бүрийн шимтэл нь хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээ болох 550.000 төгрөгөөс багагүй байна.

Ажил олгогч нь нийгмийн даатгалын ерөнхий газар бүртгүүлж сар бүр нийгмийн даатгалын шимтгэлийг суутгах, эрх бүхий байгууллагын дансанд шилжүүлэх үүрэгтэй. Түүнчлэн ажил олгогч нь нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлтийн сарын тайлан мэдээг дараа сарын 5-ны дотор нийгмийн даатгалын байгууллагад ирүүлэх шаардлагатай. Нийгмийн даатгалтай холбоотой анхан шатны болон нягтлан бодох бүртгэл, балансын мэдээг холбогдох журмын дагуу хөтлөх ёстой.

Гадаадын компанийн салбарыг Монгол Улсад байгуулах

Өнгөрсөн долоо хоногуудад манай хуулийн фирмийн монгол хуульчид гадаадын компанийн салбарыг Монгол Улсад хэрхэн байгуулах талаарх асуултуудад түлхүү анхаарч ажиллав.

Гадаадын компанийн салбар гэдэг нь тухайн компанийн оршин байгаа газраас өөр газар буюу Монгол Улсад байрладаг гадаадын компанийн нэгж хэсэг юм. Үүнээс харвал салбар нь гадаадын компанийн үндсэн чиг үүргийг бүхэлд нь буюу зарим хэсгийг гүйцэтгэх, толгой компаниас хараат байгууллага гэж үздэг. Компанийн салбар нь хуулийн этгээдийн эрх эдлэхгүй бөгөөд түүнийг байгуулсан гадаадын компанийн нэрийн өмнөөс үйл ажиллагаа явуулна. Мөн өөрийн салбарын үйл ажиллагаанаас үүдэлтэй үр дагаврыг гадаадын компани хариуцна.

Монгол Улсад гадаадын хуулийн этгээдийн салбарыг бүртгэлийн байгууллагад бүртгүүлнэ. Гүйцэтгэх захирал, үүсгэн байгуулагч, компанийн итгэмжлэлгүйгээр төлөөлөх эрх бүхий албан тушаалтан, итгэмжлэлээр эрх олгосон бусад этгээд нь улсын бүртгэлд өргөдөл гаргах бөгөөд дараах бичиг баримтыг хавсаргана. Үүнд:

  • Гадаадын хуулийн этгээдийн гэрчилгээ, дүрмийн хуулбар.
  • Салбар, төлөөлөгчийн газар үүсгэн байгуулах тухай хувьцаа эзэмшигчдийн шийдвэр.
  • Салбарын удирдлага томилох болон салбарын байрших хаяг, утасны дугаарыг тодорхойлсон хувьцаа эзэмшигчдийн шийдвэр.
  • Салбарын хаяг, утас, эрхлэх үйл ажиллагааг тусгасан байгууллагын журам.
  • Удирдлага нь гадаадын иргэн бол тухайн иргэний паспортын хуулбар.
  • Түрээсийн гэрээ, үл хөдлөх хөрөнгийн гэрчилгээ зэрэг салбарын хаягийн нотлох баримт.

Гадаад хэл дээр хийгдсэн бүх бичиг баримт баталгаат орчуулгаар орчуулагдсан байх ёстой бөгөөд гадаад улсад үйлдэгдсэн баримт бичгүүд апостиль гэрчилгээгээр баталгаажсан байна.

Монгол дахь дотоодын арбитрын ажиллагаа

Манай Монгол хуульчид ихэвчлэн олон улсын хэмжээнд бизнес эрхлэгч үйлчлүүлэгчдэд хуулийн туслалцаа үзүүлдэг. Манай үйлчлүүлэгчдийн асуудаг асуултуудын нэг нь Монголд дотоодын арбитрын үйл ажиллагаа хэрхэн явагддаг тухай юм.

Дотоодын арбитрын ажиллагаа гэж олон улсын арбитрын ажиллагаанаас бусад арбитрын ажиллагааг олгоно. Талууд гэрээтэй холбоотой маргаанаа дотоодын арбитраар шийдвэрлүүлэхээр тохиролцсон ба энэ тухай гэрээндээ тусгасан байвал энэхүү гэрээтэй холбоотой аливаа маргааныг МҮХАҮТ-ын дэргэдэх Монголын олон улсын арбитраар Монгол Улсад эцэслэн шийдвэрлүүлнэ.

Талууд өөрөөр тохиролцоогүй бол нэхэмжлэгч нь нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэл болох үйл баримт, тайлбарыг бичгээр гаргаж, хариуцагч нь тэдгээртэй холбоотой тайлбараа нотлох баримтын хамт талуудын тохиролцсон эсхүл арбитрын бүрэлдэхүүнээс тогтоосон хугацаанд гаргаж өгнө. Талууд арбитрын хэрэг үүсгэсэн тухай мэдэгдлийг хүлээн авсан өдрөөс хойш 30 хоногийн дотор Монголын олон улсын арбитрчдын нэрсийн жагсаалтаас арбитрчаа томилох эрхтэй. Талууд тогтоосон хугацаанд томилоогүй тохиолдолд Арбитрын дарга арбитрчийг томилно. Үүний дараа арбитрын хэрэг хянан шийдвэрлэх журам тогтоох урьдчилсан хуралдааныг товлох бөгөөд хуралдаанаар дараах асуудлыг хэлэлцэнэ. Үүнд:

  • Талуудын хооронд арбитрын хэлэлцээр хийгдсэн эсэх,
  • Арбитрын харьяаллын маргаан мөн эсэх,
  • Арбитрын ажиллагаа, хуралдаан явуулах газар,
  • Маргаан шийдвэрлэхэд болон ажиллагаанд хэрэглэх эрх зүйн хэм хэмжээ,
  • Арбитрын ажиллагаа явуулах хэл,
  • Арбитрын үндсэн болон нэмэлт зардал,
  • Гэрч дуудах, шинжээч томилох, хэлмэрч, орчуулагч оролцуулах, нотлох баримт гаргуулах гэх зэрэг хүсэлтийг шийдвэрлэх,
  • Арбитрын хуралдааныг нээлттэй, хаалттай явуулах эсэх,
  • Арбитрын хэрэг хянан шийдвэрлэх хуралдааны тов зэрэг.

Арбитрын хэрэг хянан шийдвэрлэх хуралдааныг талуудын тохиролцсон журам, Арбитрын тухай хууль болон хэрэг хянан шийдвэрлэх дүрэмд заасны дагуу явуулж арбитрын бүрэлдэхүүн шийдвэрээ гаргана.

Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын Монгол дахь зохицуулалт

Манай монгол хуульчид сүүлийн үед компанид Нэмэгдсэн өртгийн албан татвар суутган төлөгчөөр бүртгүүлэх шаардлага, түүнд хэрхэн бүртгүүлэхэд нь зөвлөгөө өгч байгаа. Энэхүү нийтлэл нь тэрхүү үйл ажиллагааны явцад үүссэн асуултуудад хариулах болно.

Монгол Улсад 50 сая буюу түүнээс дээш төгрөгийн бараа, ажил, үйлчилгээ борлуулсны орлого олсон хувь хүн, хуулийн этгээд эсвэл гадаадын хуулийн этгээдийн төлөөлөгчийн газар нь НӨАТ суутган төлөгч байна. Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуулийн дагуу тэд албан татварыг татвар төлөгчөөс ногдуулан суутган авч, төсөвт төвлөрүүлэх үүрэгтэй. Харин НӨАТ төлөгч нь бараа, ажил үйлчилгээний эцсийн хэрэглэгч бөгөөд албан татварын зардалд хариуцлага хүлээдэг. Хэрэв хувь хүн, хуулийн этгээд нь татвар суутган төлөгчийн шаардлагыг хангаж байгаа тохиолдолд орлогын дүн 50 сая төгрөгөөс хэтэрснээс хойш ажлын 10 хоногийн дотор холбогдох татварын албанд ирүүлэх ёстой. Татварын эрх бүхий байгууллага ажлын 3 хоногийн дотор хянан үзээд бүртгэлийг баталгаажуулж гэрчилгээ олгоно.

НӨАТ-ыг Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт болон Монгол Улсад импортоор оруулах бараа, ажил, үйлчилгээний борлуулалтын үнэлгээнд 10%-аар ногдуулна. Харин дараах ажил үйлчилгээнд ногдуулах албан татварын үнэлгээ “0”-тэй тэнцүү байна.

  • Бүх төрлийн бараа, ажил үйлчилгээний экспорт
  • Олон улсын тээврийн үйлчилгээ
  • Олон улсын агаарын тээвэртэй холбоотой үйлчилгээ
  • Монгол Улсад оршин суугаагүй гадаадын иргэдэд үзүүлсэн үйлчилгээ
  • Уул уурхайн эцсийн бүтээгдэхүүн экспорт

Бараа, ажил, үйлчилгээ борлуулсан орлогыг тухай бүрд буюу орлогыг хүлээн авсан өдөр, төлбөрийн баримт, нэхэмжлэл үйлдсэн өдөр эсхүл бараа, ажил, үйлчилгээг худалдан авсан өдрөөр тогтооно.

2016 онд НӨАТ-ын тухай хууль шинэчлэн батлагдсанаас хойш цахим мэдээллийн нэгдсэн системийг ашиглан мэдээллийг төвлөрсөн байдлаар ашиглах болсон. Системд бүртгэгдсэн татвар суутган төлөгчид системд бүртгүүлж хэрэглэгчийн дансаар нэвтрэн өөрийн мэдээллийг оруулж байх ёстой.

Гадаадын хуулийн этгээдийн төлөөлөгчийн газрыг  Монгол Улсад байгуулах тухай

Манай Монголын хуульчид сүүлийн хэдэн сарын хугацаанд Гадаадын хуулийн этгээдийн төлөөлөгчийн газрыг Монголд байгуулах талаар хэд хэдэн асуултыг үйлчлүүлэгчээсээ хүлээн авлаа. Доорх жишээнд хуулийн этгээдийн төлөөлөгчийн газрын талаарх Монгол Улсын хууль тогтоомжийн ерөнхий зохицуулалт, шаардлагуудыг авч үзье.

Гадаадын компанийн төлөөлөгчийн газар нь хуулийн этгээдийн эрхгүй бөгөөд Монгол Улсад бие дааж үйл ажиллагаа явуулахгүй. Төлөөлөгчийн газар нь түүнийг байгуулсан компанийн нэрийн өмнөөс хууль ёсны ашиг сонирхлыг хамгаалах, хэлцэл хийх зэрэг төлөөллийн үйл ажиллагааг тусгайлан баталсан журмын дагуу явуулна. Төлөөлөгчийн газар нь өөрийн гэсэн дүрэмтэй байх боловч үйл ажиллагаанаас үүсэх үр дагаврыг толгой компани хариуцна. Төлөөлөгчийн газрын удирдлагыг компанийн төлөөлөн удирдах зөвлөл томилох бөгөөд тэдгээр нь компаниас олгосон итгэмжлэлийн үндсэн дээр үйл ажиллагаа явуулдаг.

Монгол Улсын хууль тогтоомжид заасны дагуу төлөөлөгчийн газрыг улсын бүртгэлд бүртгүүлэх шаардлагатай байдаг. Хуулийн этгээдийн төлөөлөгчийн газрыг 2 жилийн хугацаатай улсын бүртгэлд бүртгэх бөгөөд төлөөлөгчийн газрын зорилго бүрэн биелэгдээгүй, түүнийг үргэлжлүүлэн ажиллуулах шаардлагатай гэж гадаадын хуулийн этгээд үзвэл цаашид анх олгосон хугацаатай адил хугацаагаар сунгаж болно.

Бүртгэлийн тухай хуулийн дагуу төлөөлөгчийн газрыг байгуулсан компани эсхүл итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч дараах баримт бичгийг бэлтгэнэ.

  • Өргөдлийн маягт
  • Толгой компанийн гэрчилгээ, дүрмийн хуулбар
  • Төлөөлөгчийн газар байгуулах тухай болон удирдлагыг томилсон шийдвэр, тогтоол,
  • Төлөөлөгчийн газрын журам
  • Төлөөлөгчийн газрын удирдлагаар томилогдсон этгээдийн гадаад паспорт
  • Хаягийн нотлох баримт
  • Татварын албаны тодорхойлолт

Гадаадын хуулийн этгээдийн төлөөлөгчийн газрын талаар илүү дэлгэрэнгүй мэдээлэл, зөвлөгөө авахыг хүсвэл манай хуулийн фирмийн хуульчид танд туслалцаа үзүүлэхэд нээлттэй байна. 

Монгол Улсад апостиль гэрчилгээ авах

Саяхан манай үйлчлүүлэгчдийн нэг апостиль гэрчилгээний талаар болон Монгол улсын баримт бичигт хэрхэн апостиль хийлгэх тухай зөвлөгөө, үйлчилгээ авахыг хүслээ.

Апостиль гэрчилгээ гэдэг нь улс орны албан баримт бичиг хууль ёсны бөгөөд үнэн зөв болохыг баталгаажуулахад хэрэглэгддэг тусгай гэрчилгээ юм. 1961 онд Гаагийн Олон Улсын Хүний Эрхийн Хурлаар Гаагийн конвенци буюу Апостиль гэрээг байгуулсан. Энэхүү гэрээгээр, нэгдэн орсон нэг улсын албан баримт бичгийг гэрээнд гарын үсэг зурсан бусад улс оронд хүлээн зөвшөөрөх болсон юм.

Монгол Улс 2008 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрөөс эхлэн 1961 оны Апостиль конвенцид нэгдэн орсон. Энэ нь Монгол Улсын албан ёсны баримт бичиг, тэдгээрийн орчуулга болон бусад шаардлагатай баримт бичгийг гадаад улсад хэрэглэх тохиолдолд тухайн баримт бичигт баталгаажуулалт хийж, Апостиль гэрчилгээ олгох боломжийг бий болгосон. Ингэснээр Гааг Апостиль конвенцийн гишүүн 121 оронд цаашид ямар нэгэн баталгаа шаардахгүйгээр баримт бичгүүд хүчин төгөлдөр байна.

Апостиль нь төрсний гэрчилгээ, шүүхийн шийдвэр эсвэл засгийн газар, төрийн захиргааны байгууллага, шүүх, прокурор, боловсролын байгууллагаас гаргасан бусад баримт бичигт зурсан гарын үсэг жинхэнэ эсэх, гарын үсэг зурсан этгээд нь ийм эрхтэй эсэх, дарсан тамга, тэмдэг нь үнэн зөв болохыг баталгаажуулдаг бөгөөд баримт бичгийг Гадаад харилцааны яамны Консулын газар гаргана.

Апостиль авах хүсэлт өгөхөд анхаарах зүйлс:

  1. Апостиль гэрчилгээ авахаар бүрдүүлэ буй баримт бичгийн эх хувийг авчирна. Баримт бичгийн хуулбарыг нотариатаар гэрчлүүлээгүй тохиолдолд хүлээн авах боломжгүй.
  2. Баримт бичиг тус бүрийг нотариатаар гэрчлүүлнэ. Баримт бичгийн хуулбар дээрх гарын үсэг, нотариатчийн гарын үсэг нь тодорхой харагдах ёстой.
  3. Өргөдөлд хавсаргасан бүх бичиг баримтыг баталгаат орчуулга хийлгэж, нотариатаар гэрчлүүлсэн байна.